Μνήμη Χρ. Γιανναρά – Heroica Persona ρωμαλέου λόγου

Χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά

Ένα «εξ αποστάσεως» μαθητούδι του, συναποκόμισα από το λόγο του λάφυρα πνευματικά  στο έργο μου και οδοιπόρησα  εκ του μακρόθεν στην αχώρητο χώρα του. Βολεμένος στην αφάνειά μου στη Δωρίδα. Και είναι  αφέλεια να επιδιώκω  σ΄ ένα φλιτζάνι καφέ –δεν αξιώθηκα ποτέ να πιώ έναν μαζί του-  να χωρέσω έναν ωκεανό. Τολμώ, ωστόσο. Υπερτροφικός θαυμασμός;

Ο έρωτας, το πρόσωπο, η ελληνική γλώσσα, η Ελληνικότητα, η Ρωμιοσύνη, η σχέση, το «κοινωνείν της αλήθειας» σε αντιπαραβολή με το «ιδιάζειν», την παραφθορά της Εκκλησίας σε θρησκεία, τον ατομικισμό, την απαιδευσιά, την μικρολογία, ψήγματα της σοφίας του. Αλλά και αυτές οι φαρμακερές και εριστικές επικρίσεις του κατά πάντων και κατά πρόσωπο στις επιφυλλίδες, ο διάχυτος pesimismus στις αναλύσεις του, οι ανελέητες κριτικές του και οι πύρινοι λίβελοί του, ουδόλως κηλίδωναν το πρόσωπό του.

Δεν ήταν μοιρολόϊ, ούτε αθυροστομία – δεν ήταν μεμψίμοιρος και οδυρόμενος διανοούμενος ο Γιανναράς, όπως διαλαλείται συχνά-,  ήταν ένας τολμητίας με ωστικές πνευματικές δυνάμεις. Κυκλοφορούσαν στο αίμα του. Ευσυνείδητος αγωνιστής, ποτέ λιγόψυχος, στις επάλξεις της αλήθειας. Δεν ήθελε να ενδώσει σε πρακτικές προχειρόλογων, παρέμενε αδιάλλακτος σε ψιμυθιώσεις του συρφετού των μαυραγοριτών της πολιτικής.

Να συναγείρουν οι κρίσεις του ήθελε, εξέφραζαν έναν πνευματικό ηρωισμό, τίναγμα, απότοκο ασύλληπτου, παθιασμένου, όσο και συμπαγή πνευματικού δυναμισμού και ψυχικής ρωμαλαιότητας. Απίθανη συνδυαστική φαντασίας που ξέρει καλά από τέχνη που κρατάει υψηλούς βαθμούς τήξης της συνείδησης με περιεχόμενα εναποθηκευμένα από την Ορθόδοξη Παράδοση και συνάμα ξέρει να προσεταιρίζεται Heidegger και  Lacan.

 Άπειρη ευγένεια τον κοσμούσε. Μα ποιος να καταλάβει τόνο και αισθητική συνυφασμένη με τον καημό για υπέρβαση της ηθικής αποχαλίνωσης, του διασυρμού μας, των διαβρώσεων της παιδείας, της κακοδαιμονίας, των συμπλεγμάτων μας και των κατατυραννισμένων και διαψευσμένων εθνικών ονείρων μας;

Ο Γιανναράς ήταν άγρυπνο πνεύμα, σπινθηροβόλο, άνθρωπος πλήρης ενός εσωτερικού σπαραγμού που καταστάλαξε σε πύρινη αναζήτηση του ωραίου και αληθινού. Με δάνειους όρους από τον Ελύτη θα έλεγα ήταν μια «ευνοϊκή χειρονομία της μοίρας». «Οικειοποιήθηκε την ευαισθησία  της εποχής και την ενσωμάτωσε στην έκφρασή του». Ένας πνευματικός ήρωας με ευθυκρισία και ανεξάλειπτες απηχήσεις. Βαθύνους, με περίτεχνο λόγο και σοβαρό τόνο, ακριβολόγος και καινοτόμος, δεξιοτέχνης της έκφρασης. Υπερκέρασε τις στενοκεφαλιές μας με εμπεριστατωμένα επιχειρήματα, με αφοπλιστική αμεσότητα, αλλά και με σκωπτική προσέγγιση, πολιτιστικές ανεπάρκειες, αλλά και παμπάλαιες θρησκευτικές δεισιδαιμονίες  προς όφελος της αλήθειας. Σου ασκούσε μια ακατανίκητη έλξη ο λόγος του.

Δεν έχει δίκιο ο Μπαμπινιώτης, όταν δηλώνει ότι θα μας λείψει. Ας μην ματαιοπονούμε. Αν είναι δυνατόν να μας λείψουν ποτέ φεγγοβόλα πνεύματα, το άλφα και το ωμέγα του πολιτισμού, με καίρια παρουσία και αιώνια επικαιρότητα. Εκείνοι, εννοώ, οι δυσεύρετοι  που στην εποχή τους με ακεραιότητα ηθική και εγκαρδίωση σηκώνουν όλο το βάρος της αγωνίας και της απαίτησης των ανθρώπων για φως, ακόμα περισσότερο φως.

Λαφυραγωγώντας (ή μήπως κακοποιώντας;) το  Κατά Ιωάννην: «..έστι δε και άλλα πολλά, όσα εποίησεν ο <Χρίστος>, άτινα εάν γράφηται καθ΄ έν, ουδέ αυτόν οίμαι τον κόμον χωρήσαι τα γραφόμενα βιβλία».

* Ο Ιωάννης Ε. Θεοδωρόπουλος είναι τέως καθηγητής Φιλοσοφίας των Επιστημών της Εκπαίδευσης. Γεννήθηκε στις 15.11.1949 στη Σεργούλα Φωκίδος. Είναι Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής (Τμήμα Ιστορικό-Αρχαιολογικό) του Καποδιστριακού Παν/μίου Αθηνών, κάτοχος μεταπτυχιακού-παιδαγωγικού τίτλου ελλήνων εκπαιδευτικών της P.H.Esslingen, παρακολούθησε για 4 εξάμηνα μαθήματα Ιστορίας στο Παν/μιο της Stuttgart και  είναι διδάκτωρ της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών Συμπεριφοράς (Σχολική Παιδαγωγική) του Πανεπιστημίου της πόλης Tübingen. Ειδικεύτηκε στη Φιλοσοφική Παιδαγωγική. Υπήρξε αναπληρωτής συντονιστής Σχολικών Συμβούλων Δυτικής Ευρώπης, Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στο Ελληνικό Γενικό Προξενείο  της πόλης Stuttgart, ελεύθερος επιστημονικός συνεργάτης της P.H. Esslingen, εντεταλμένος διδάσκων στην P.H.Ludwigsburg, επίκουρος και αναπληρωτής καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Αντιπρόεδρος του Τμήματος Φ.Κ.Σ και υπεύθυνος του Τομέα της Παιδαγωγικής του ιδίου Τμήματος, καθώς επίσης καθηγητής και Δ/ντης της ΑΣΠΑΙΤΕ/Παράρτημα Πατρών. Έχει συγγράψει πολλά επιστημονικά βιβλία και άρθρα στην ελληνική και γερμανική γλώσσα, έχει μεταφράσει στην ελληνική τέσσερα γερμανικά βιβλία και είναι ιδρυτής και υπεύθυνος του φιλοσοφικού-παιδαγωγικού περιοδικού «Παιδαγωγικός Λόγος». Διαμένει μόνιμα στην Παραλία Σεργούλας, mail:sergoula2 @yahoo.gr, τηλ. 6977317847 και 2634091185