Τα δημόσια αγαθά στην Ελλάδα στο πακέτο των 32 δις

Χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά

Του Γιάννη Κοτόφωλου *

Οι επενδύσεις σε θεμελιώδεις μηχανισμούς εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας, ειδικότερα στους τομείς της παιδείας, της υγείας και του συστήματος ασφάλισης, αποτελούν τη δεύτερη μεγάλη ευκαιρία που μπορεί να δημιουργήσει για την Ελλάδα, το περίφημο πακέτο των 32 δισεκατομμυρίων ευρώ από την Ευρώπη.

Δεν είναι αμιγώς η οικονομία τα πάντα όλα. Ούτε η οικονομία είναι κομμάτι αποκομμένο από την κοινωνία, τις υποδομές και το θεσμικό της επίπεδο. Εκτός από την οικονομική ανάπτυξη και τον αναπροσανατολισμό του παραγωγικού μοντέλου, που τόσο έχει ανάγκη σήμερα η ελληνική οικονομία, η πρόκληση και οι δυνατότητες που διανοίγονται είναι εξίσου μεγάλες για την αναβάθμιση των δημοσίων αγαθών.

Είναι δύο συγκοινωνούντα δοχεία, που το ένα θα πρέπει να ανατροφοδοτεί το άλλο. Διαφορετικά, η οικονομική ανάπτυξη που είναι προτεραιότητα, γίνεται στρεβλή και συνεπώς βραχυχρόνια.

Η μεγάλη δυσαρμονία, στην προκειμένη περίπτωση, που παρουσιάζει η Ελλάδα μεταξύ των αντλούμενων από τους φορολογούμενους πόρους και του επιπέδου των κοινωνικών υπηρεσιών που είναι υποχρεωμένο να προσφέρει κατά αντιστοιχία το κράτος στους πολίτες, είναι μία πολύ κρίσιμη για την κοινωνία και την οικονομία ανορθογραφία, η οποία θα πρέπει να διορθωθεί.

Δεν οδηγεί τους πολίτες μόνο στη φοροδιαφυγή, υπονομεύοντας την ανάπτυξη. Τους απογυμνώνει από κίνητρα, εφόδια και προσδοκίες για το μέλλον, πράγμα που επίσης φαλκιδεύει την οικονομική πρόοδο.

Είναι σχεδόν αδύνατο να προδιαγράφεις στη σημερινή εποχή την ανάπτυξη των οικονομιών, χωρίς να επενδύεις για παράδειγμα στη γνώση και την κατάρτιση, σε ενός υψηλού επιπέδου, ανταγωνιστικό, ανθρώπινο δυναμικό.

Είναι παράλογο να ευελπιστούμε στο πέρασμα της ελληνικής οικονομίας από την τεχνολογία του προηγούμενου αιώνα στη ψηφιακή εποχή, στον αναγκαίο πράσινο παραγωγικό μετασχηματισμό και άλλες αντίστοιχες επιταγές της παγκοσμιοποίησης και να στηριζόμαστε σε ένα υποβαθμισμένο επίπεδο γενικής παιδείας ή σε ένα εντελώς από-συναρμολογημένο σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης.

Εκτός από τις επενδύσεις στην καρδιά της οικονομίας, χρειαζόμαστε λοιπόν σημαντικές επενδύσεις και στο δημόσιο χώρο.

Ειδικότερα, όπου ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί να ανταποκριθεί επαρκώς, όπως για παράδειγμα στη θωράκιση της δημόσιας υγείας, στην κάλυψη των νοσοκομείων. Η, όπως επίσης επισημάναμε, στην παιδεία, στην ενίσχυση και την ανανέωση του ανθρώπινου κεφαλαίου που διαμορφώνει το μέλλον του τόπου.

Δεν είναι η αποστολή του ιδιωτικού τομέα αυτή… Τα δημόσια αγαθά αποτελούν κομμάτι της πολιτείας, κομμάτι της δημοκρατίας. Δείκτη πολιτισμού και επιπέδου ευημερίας μίας χώρας.

Στην Ελλάδα έχουμε υποτιμήσει δραματικά την πεμπτουσία αυτής της πολιτικής στρατηγικής και την πληρώσαμε πανάκριβα. Δεν είναι ο ιδιωτικός τομέας που συγκεντρώνει τους φόρους των Ελλήνων πολιτών!

Στις δημοκρατικές κοινωνίες, το κράτος, είναι μηχανισμός αναδιανομής και όχι ανισοκατανομής του εθνικού πλούτου. Δημιουργός κοινωνικής ισορροπίας, σταθερότητας συνεπώς και προοπτικής.

Τα δημόσια αγαθά, όπως η παιδεία, η υγεία και ένα αξιοπρεπές συνταξιοδοτικό σύστημα, συνιστούν – μετά την οικονομική κρίση του 1929 – εργαλεία αναντικατάστατα στη διαχείριση των κοινωνικών αντιθέσεων και την προσδοκώμενη κάθε φορά σημαντική και στέρεη κυρίως εξέλιξη των οικονομιών.

Στην Ελλάδα, το έλλειμμα αυτό παραμένει τεράστιο! Το σπουδαίο πακέτο των 32 δισεκατομμυρίων, λοιπόν, δημιουργεί πράγματι μία νέα, πολύ καθοριστική ευκαιρία, παράλληλη με τις μεγάλες άμεσες επενδύσεις στην οικονομία.

* Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ με καταγωγή από τη Δωρίδα