Οι δύο Μάριο και η Μέρκελ

Σε διάστημα μόλις τεσσάρων μηνών, δηλαδή μεταξύ Νοεμβρίου 2011 και Μαρτίου 2012, κάτι ουσιαστικό έχει αλλάξει στην Ευρώπη. Τότε, αμέσως μετά την Σύνοδο Κορυφής (27 Οκτωβρίου), η Ευρώπη βρισκόταν σε αναστάτωση και πανικό και οι αγορές σε αναταραχή και ανησυχία μεγάλη. Ξεκινώντας από την Ελλάδα, η οποία κόντεψε να διαλυθεί, στη ζώνη του υψηλού κινδύνου μπήκαν και χώρες άλλων διαστάσεων, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, προκαλώντας τον φόβο ότι μπορεί να συμπαρασύρουν ολόκληρη την Ευρωζώνη.

 Αντιθέτως, σήμερα, παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί ακόμη πολύ χρόνο για να ξεπεράσει την οικονομική κρίση, η εικόνα είναι αισθητά διαφορετική. Η κατάσταση δείχνει να έχει σταθεροποιηθεί και η Ευρώπη μεταδίδει ένα μήνυμα προοπτικής και προς τους λαούς της και προς τις αγορές. Ο πυρετός και η αγωνία για το αύριο έχουν αναμφίβολα υποχωρήσει.

 Σε αυτή τη σημαντική μεταβολή, καθοριστικό ρόλο έπαιζαν τρεις ξεχωριστοί παράγοντες, τρία κρίσιμα πρόσωπα των εξελίξεων αυτούς τους τελευταίους μήνες. Ο ένας είναι ο Μάριο Ντράγκι, νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο άλλος ο Μάριο Μόντι, νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας και τέλος, η ίδια η Άνγκελα Μέρκελ, όσο δύσκολο και αν μας ακούγεται, με δεδομένο ότι εξακολουθεί να κινείται με ηγεμονική υπεροψία και γνώμονα εθνικές, κατά κύριο λόγο, σκοπιμότητες.

Πρώτον, λοιπόν, ο Μάριο Ντράγκι κατάφερε με έναν τρόπο να μετατρέψει την Ε.Κ.Τ. σε μία Ευρωπαϊκή FED, ρίχνοντας ογκώδη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα και την ευρωπαϊκή αγορά κατ’ επέκταση. Πάνω από ένα τρισεκατομμύριο ευρώ, τους τελευταίους τρεις μήνες. Κράτησε, έτσι, ζωντανό τον τροφοδότη αγωγό των οικονομιών της Ευρωζώνης, δηλαδή το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Και με τη διαχείριση αυτή, αποκαθιστώντας τις ισορροπίες στον χρηματοπιστωτικό χώρο, δημιούργησε ένα κλίμα εμπιστοσύνης με τις αγορές, αλλά και τις προϋποθέσεις για να ξαναμπούν μπροστά οι μηχανές της ανάπτυξης, να μην βουλιάξει το ευρωπαϊκό όραμα.

Δεύτερον, ο Μάριο Μόντι ξανάβαλε στο κεντρικό κάδρο την Ιταλία, ως σεβαστό και ισότιμο εταίρο και ξανάθεσε στην κορυφή της ατζέντας την ανάγκη να διαμορφωθούν τώρα πολιτικές ανάπτυξης εκ μέρους της Ευρώπης. Πολύ μεγάλη συνεισφορά. Έσπασε την γερμανική μονολιθικότητα (περί πειθαρχίας και λιτότητας ως μονόδρομου) δίνοντας άλλη προοπτική. Αναστήλωσε τις πολιτικές φωνές του Νότου και επαναπυροδότησε τον μηχανισμό των Βρυξελλών, σε μία κατεύθυνση άμεσης προώθησης όλων των διορθωτικών μεταρρυθμίσεων, για να σπάσει η «καρτελαρισμένη» κοινοτική αγορά. Για να πάμε σε μία κυριολεκτικά ενιαία αγορά, απελευθερώνοντας καινοτομίες, ανταγωνιστικότητα, άρα και πλούτο.

Τρίτον, η Άνγκελα Μέρκελ, χωρίς να αλλάζει δραματικά τη ρητορική της, έπεισε ότι η Γερμανία, κυρίως η πολιτική και οικονομική τάξη της χώρας της, θέλουν ξεκαθαρισμένα και αναμφισβήτητα το ευρώ. Η απόφαση της Γερμανίας, καταδείχθηκε πλέον, ότι είναι σαφής και αμετακίνητη. Η Γερμανία θέλει να μείνει στην Ευρωζώνη, επιθυμεί διακαώς την ευρωπαϊκή ενοποίηση, έστω και με τους δικούς της όρους και θα επιδιώξει να μη φύγει καμία χώρα από το ευρώ (με πρώτη αυτονόητο είναι την Ελλάδα), όση προσπάθεια και να χρειαστεί.

 * Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, με καταγωγή από τη Δωρίδα