ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2022 : Η επιθυμία για ζωή υπέρτερη όλων

Χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά

Από τις πρώτες πανεπιστημιακές παραδόσεις διδασκόμαστε ότι στην Οικονομία δεν υπάρχουν αξιώματα. Γιατί απλούστατα οι συνθήκες είναι διαρκώς μεταβαλλόμενες, πολλαπλώς επηρεαζόμενες από πλήθος παραγόντων και απροσδιόριστων γεγονότων και συμπεριφορών.

Κοινώς, δεν μπορούν να επικρατήσουν συνθήκες δοκιμαστικού σωλήνα στην Οικονομία, όπως συμβαίνει στη Φυσική και στη Χημεία.

Γι’ αυτό και οι προγνώσεις και οι προβλέψεις είναι κατά βάση επισφαλείς. Η ορθή απάντηση που ταιριάζει στα πολλά ερωτήματα για τις οικονομικές εξελίξεις είναι «εξαρτάται».

Στις τελευταίες δεκαετίες με τη χρήση των μοντέρνων Μαθηματικών και την αξιοποίηση του πλήθους των υπολογιστικών ικανοτήτων που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες έχει επιχειρηθεί μοντελοποίηση αγορών και προγνώσεων.

Παρά ταύτα, η εξίσωση της πραγματικής ζωής είναι πολυπαραγοντική, με υψηλούς βαθμούς απροσδιοριστίας, που συνήθως διαψεύδει και τα αρτιότερα των προγνωστικών μοντέλων.

Χαρακτηριστική είναι η αποτυχία όλων των σχετικών προβλέψεων στον καιρό της μεγάλης πίεσης από την πανδημία. Οι περισσότεροι των ειδικών προέβλεπαν ότι οι κοινωνίες θα αργήσουν να απελευθερωθούν από τους πανδημικούς φόβους και το πλήθος των περιορισμών που επικράτησαν από τις αρχές του 2020 και εντεύθεν. Επέμειναν ότι θα χρειαστεί να φθάσουμε στο 2024 για να επιστρέψει η κινητικότητα στον κόσμο.

Τα προγνωστικά μοντέλα προφανώς αγνόησαν ή καλύτερα δεν μπόρεσαν να προσεγγίσουν τις επιθυμίες των ανθρώπων για ζωή. Το εφετινό καλοκαίρι αποδεικνύει ότι η επιθυμία για ζωή είναι υπέρτερη όλων των φόβων και ανησυχιών.

Ούτε η πανδημία ούτε ο πόλεμος ούτε οι υψηλές τιμές στα καύσιμα εμπόδισαν τους ανθρώπους να ταξιδέψουν, να κάνουν διακοπές, να συνευρεθούν και να διασκεδάσουν. Αντιθέτως, τα μηνύματα από όλη τη χώρα βεβαιώνουν ότι περισσεύει η δίψα για ταξίδια και συνευρέσεις. Η εστίαση και οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις ζουν ημέρες μεγάλης δόξας. Οι κλάδοι που υπέστησαν τη μεγαλύτερη πίεση στον καιρό έξαρσης της πανδημίας απολαμβάνουν πλέον την ισχυρότερη ανάκαμψη.

Αυτή ακριβώς η αδυναμία των προγνωστικών μοντέλων μάς επιτρέπει να αισιοδοξούμε. Κατά πάσα βεβαιότητα πια η ελληνική οικονομία θα προκόψει στη διάρκεια του εμπόλεμου 2022. Ο τουρισμός θα αποδώσει περισσότερα από 20 δισ. ευρώ, όταν το υπουργείο Οικονομικών προέβλεπε μετριοπαθώς κοντά στα 14 δισ. ευρώ. Έτσι αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό κοντά στο 4% ή και υψηλότερα.

Για εφέτος λοιπόν μπορούμε βάσιμα να αισιοδοξούμε. Για το 2023 είναι όλα ανοιχτά. Τα πάντα θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη του πολέμου, από τις τιμές του φυσικού αερίου, από την ύφεση που πιθανώς να πλήξει περισσότερο από όλες τη γερμανική οικονομία και από πλήθος άλλων απροσδιόριστων, επί του παρόντος, παραγόντων και συνθηκών…