Χρόνος ανάγνωσης: 9 λεπτά
Toυ Γιάννη Πανταζόπουλου *
Ένα σημείο συνάντησης για όσους αγαπούν το βιβλίο και το διάβασμα, τον κινηματογράφο και τη μουσική στη γραφική πόλη της Στερεάς Ελλάδας.
Ο ιδιοκτήτης Σπύρος Αθανασίου είναι ο άνθρωπος που καθημερινά και για πολλές ώρες μπορεί να σε βοηθήσει σε οτιδήποτε χρειαστείς.
Η ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ ΑΝΗΚΕΙ στις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας. Απέχει από την Αθήνα περίπου δυόμισι ώρες και αφού περάσεις την εντυπωσιακή γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου σε δέκα λεπτά βρίσκεσαι στη Ναύπακτο. Το ενετικό της λιμάνι είναι από τους πρώτους σταθμούς που θα σε μαγέψουν. Πολύ κοντά σε αυτό βρίσκεται το υπέροχο βιβλιοπωλείο-καφέ Adagio IΙ. Πρόκειται για ένα φιλόξενο βιβλιοφιλικό σημείο, όπου ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να αγοράσει ένα βιβλίο ή να βυθιστεί στη μαγεία της ανάγνωσης, πίνοντας ένα κρασάκι ή ένα ποτό στην αυλή που διαθέτει στο πίσω μέρος.
Βρέθηκα εκεί τις μέρες των χριστουγεννιάτικων γιορτών. Ο ιδιοκτήτης του Σπύρος Αθανασίου είναι ο άνθρωπος που καθημερινά και για πολλές ώρες μπορεί να σε βοηθήσει σε οτιδήποτε χρειαστείς. Είναι πάντοτε ενημερωμένος προκειμένου να σου δείξει καινούργιες εκδόσεις, βιβλία που αξίζουν, συλλογικούς τόμους, παλιότερες αξιόλογες μεταφράσεις αλλά και σπουδαία κλασικά συγγράμματα.
Τόσα χρόνια έχω αντιληφθεί την εγγύτητα που δημιουργείται μεταξύ του συγγραφέα και των αναγνωστών μιας τοπικής κοινότητας, που αποτελεί την ιδανική ευκαιρία ώστε οι κάτοικοι μιας μικρής επαρχιακής πόλης, οι οποίοι αγαπούν το διάβασμα, να γνωρίσουν από κοντά τους αγαπημένους τους συγγραφείς.
Το βιβλιοπωλείο ξεχωρίζει για την έξοχη αισθητική του, τις πλούσιες βιβλιοθήκες του, την εξαιρετική διακόσμηση, τη ζεστή ατμόσφαιρα που εκπέμπει αλλά και τις δύο εισόδους του. Η πρώτη είναι για τον κύριο χώρο, ενώ η άλλη, ερχόμενος από το στενό καλντερίμι στο λιμάνι, σε οδηγεί στο φιλόξενο μπαρ-καφέ του καταστήματος.
Όση ώρα κάθομαι στο Adagio II παρατηρώ τους επισκέπτες, που μέσα από μια ποικιλία σημαντικών τίτλων αναζητούν ένα νέο μυθιστόρημα, μια μελέτη ή ένα φιλοσοφικό δοκίμιο και συνάμα εκφράζουν τις σκέψεις, τις ιδέες και τους προβληματισμούς τους.
Το βιβλιοπωλείο ξεχωρίζει για την έξοχη αισθητική του, τις πλούσιες βιβλιοθήκες του, την εξαιρετική διακόσμηση και τη ζεστή ατμόσφαιρα που εκπέμπει.
Ο Σπύρος Αθανασίου, καθισμένος στο μικρό γραφείο κάτω από μια ξύλινη σκάλα, δηλώνει φανατικός βιβλιοφάγος. Πάντοτε του άρεσε να κινείται μέσα σε ένα περιβάλλον γεμάτο από βιβλία, να νιώθει την υφή του χαρτιού, να οσφραίνεται τη μυρωδιά του, να διαβάζει διαρκώς καλαίσθητα αναγνώσματα και να ανταλλάσσει απόψεις πάνω σε βιβλιοφιλικά θέματα.
Μου εξηγεί τι ήταν αυτό που τον παρακίνησε να δημιουργήσει το βιβλιοπωλείο σε μια μικρή πόλη της επαρχίας: «Η αγάπη για το βιβλίο, όπως και η τοποθεσία του πατρικού μου σπιτιού στο λιμάνι, συντέλεσαν ώστε να διαμορφώσουμε τον χώρο σε βιβλιοπωλείο-καφέ με βασικό σκοπό τη φιλοξενία συγγραφέων, συναυλιών, εκθέσεων, την προβολή ταινιών και άλλων δραστηριοτήτων».
Μάλιστα, εκείνη την ημέρα στον χώρο του καφέ είχε προγραμματιστεί η προβολή της ταινίας του Βιτόριο ντε Σίκα «Θαύμα στο Μιλάνο» με τους Φραντσέσκο Γκολισάνο, Έμα Γκραμάτικα, Πάολο Στόπα, Γκουλιέλμο Μπαρνάμπο.
Το όνομα του βιβλιοπωλείου προήλθε από ένα καλοκαιρινό μπαρ στην παραλία, που βρισκόταν σε έναν υπέροχο κήπο, προτιμούσε τις εναλλακτικές μουσικές και ανήκε στη σύζυγό του.
Ρωτώ τον κ. Αθανασίου ποιες είναι οι δυσκολίες αλλά και πώς επιβιώνει μια φιλόξενη γωνιά όπως το Adagio II έναντι του ανταγωνισμού. «Είναι ένα αρκετά δύσκολο εγχείρημα, δεδομένου του περιορισμένου αναγνωστικού κοινού. Όμως η στήριξη του καλού βιβλίου και των δραστηριοτήτων γύρω απ’ αυτό ανέδειξε ένα διόλου ευκαταφρόνητο κοινό. Δεν σας κρύβω ότι αυτό το δυναμικό κομμάτι του πληθυσμού αποτελεί την κινητήρια δύναμη του βιβλιοπωλείου».
Ποια θεωρεί την καλύτερη στιγμή στη διαδρομή αυτού του βιβλιοφιλικού χώρου αυτά τα δέκα χρόνια της λειτουργίας του; Χωρίς δισταγμό αναφέρει: «Προφανώς, η επίσκεψη της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου πριν από λίγο καιρό. Ήταν για μας μια επίσκεψη κεφαλαιώδους σημασίας και, αναμφίβολα, αποτελεί για το Adagio II μια τεράστια τιμή. Συγχρόνως, ήταν συγκινητική η στιγμή κατά την οποία η Πρόεδρος μού υπέγραψε τα προλεγόμενά της στο βιβλίο του Σταύρου Τσακυράκη “Δικαιοσύνη: Η ουσία της πολιτικής”».
Η επίσκεψη της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου ήταν για μας μια επίσκεψη κεφαλαιώδους σημασίας και, αναμφίβολα, αποτελεί για το Adagio II μια τεράστια τιμή.
Η συζήτησή μας διακόπτεται πολλές φορές από πελάτες που έρχονται είτε για να ρίξουν μια ματιά στα βιβλία είτε για να ανταλλάξουν χαλαρά κάποιες κουβέντες. Οι περισσότεροι γνωστοί Έλληνες συγγραφείς έχουν βρεθεί εκεί προκειμένου να συμμετάσχουν σε κάποια παρουσίαση βιβλίου τους. Μάλιστα, πριν από την πανδημία στις παρουσιάσεις υπήρχε μεγάλη προσέλευση.
Άραγε, τι λένε οι κάτοικοι και οι συγγραφείς; «Οι συμπολίτες μου έχουν θετική εικόνα και την εκδηλώνουν πάντοτε με τη συμμετοχή τους στις ποικίλες εκδηλώσεις που διοργανώνουμε, όπως, φυσικά, και με την αγορά βιβλίων. Η επαφή του συγγραφέα με τον αναγνώστη πιστεύω ότι είναι μια μοναδική εμπειρία. Τόσα χρόνια έχω αντιληφθεί αυτή την εγγύτητα που δημιουργείται μεταξύ του συγγραφέα και των αναγνωστών μιας τοπικής κοινότητας, που αποτελεί την ιδανική ευκαιρία ώστε οι κάτοικοι μιας μικρής επαρχιακής πόλης, οι οποίοι αγαπούν το διάβασμα, να γνωρίσουν από κοντά τους αγαπημένους τους συγγραφείς. Όσον αφορά τους συγγραφείς, εάν διαβάσετε τις πρώτες σελίδες από το βιβλίο της Χίλντας Παπαδημητρίου “Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου”, θα διαπιστώσετε ότι περιγράφει την καθημερινή ζωή στη Ναύπακτο αλλά και τη γενικότερη λειτουργία του βιβλιοπωλείου. Άλλωστε, το βιβλίο της είναι αφιερωμένο στον πιο πιστό και αγαπημένο μας φίλο, τον Παύλο Παναγιωτόπουλο, ψυχή των πολιτιστικών δραστηριοτήτων στην πόλη μας τα τελευταία σαράντα χρόνια», απαντά ο κ. Αθανασίου.
Ποια είναι τα βιβλία που διάβασε την περίοδο των γιορτών και τον ενθουσίασαν; Η «Ελληνική Επανάσταση» του Μαρκ Μαζάουερ (εκδ. Αλεξάνδρεια), το «Πολιτική εξέλιξη της νεότερης Ευρώπης – Δημοκρατία εναντίον δεσποτείας και δικτατορίας από το παλαιό καθεστώς μέχρι τις μέρες μας» της Σέρι Μπέρμαν (εκδ. Δώμα), ο πρόλογος του Θ.Δ. Παπαγγελή στο βιβλίο «Περί Φύσεως» του Λουκρήτιου (εκδ. Gutenberg), το «Γυρίζοντας το βλέμμα πίσω» του J.G. Vasquez (εκδ. Ίκαρος), οι «Κόκκινες ψυχές» του P. Greveillac (εκδ. Πόλις) και η επανέκδοση του ΝΑΔΑ του J.P. Manchette (εκδ. Άγρα).
Το φιλόξενο μπαρ-καφέ του καταστήματος.
Ο ιδιοκτήτης του Adagio II, παρά τις δυσκολίες που δημιούργησε η υγειονομική κρίση, είναι χαρούμενος από τα αμέτρητα καλοπροαίρετα σχόλια που δέχεται καθημερινά και τις συγκινητικές οι επιστολές που έχει λάβει.
Πριν τον αποχαιρετήσω, τον ρωτώ τι είναι αυτό που έχει μάθει όλα αυτά τα χρόνια ως ιδιοκτήτης αυτού του ιδιαίτερου βιβλιοπωλείου. «Την επιβεβαίωση της εμμονής μου ότι πρέπει να επιλέγω και να προωθώ καλά βιβλία, αναγνώσματα που θα προβληματίσουν και θα παραμείνουν στο μυαλό του αναγνώστη για πολύ καιρό. Ξέρετε, από τον Ιούλιο του 2011 που λειτουργώ ως και σήμερα, έχω κάνει περισσότερες από εκατό βιβλιοπαρουσιάσεις. Κατά τη διάρκεια της κρίσης διέκρινα ότι το αναγνωστικό κοινό ήθελε να εντρυφήσει περισσότερο στην παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας. Έτσι, αποφάσισα να διευρύνω τις παρουσιάσεις, εντάσσοντας σε αυτές εξαιρετικά δοκίμια και έρευνες που έχουν κυκλοφορήσει, ουσιαστικά ικανοποιώντας τις ανάγκες του σύγχρονου αναγνώστη. Με χαροποίησε πάρα πολύ το γεγονός ότι προσκάλεσα διανοούμενους με σπουδαίο ερευνητικό έργο, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στις αγωνιώδεις αναζητήσεις των αναγνωστών. Το ενδιαφέρον του κόσμου παραμένει αμείωτο και μου δίνει τη δύναμη να συνεχίσω. Άλλωστε, πυρήνας αυτού του βιβλιοπωλείου παραμένουν οι άνθρωποι και οι ιδέες τους», καταλήγει.
Αφήνοντας πίσω το βιβλιοπωλείο, σκέφτομαι πόσο σημαντικό είναι σε μια πόλη βενετσιάνικης ομορφιάς όπως η Ναύπακτος να υπάρχει ένα σημείο συνάντησης για όσους αγαπούν το βιβλίο και το διάβασμα, τον κινηματογράφο και τη μουσική. Το Adagio II είναι ένας ελκυστικός χώρος διανοητικών αναζητήσεων, ένα ενεργό «κύτταρο» πολιτισμού της δημοφιλούς πόλης της Στερεάς Ελλάδας.
* Ο Γιάννης Πανταζόπουλος είναι δημοσιογράφος στην εφημερίδα “LiFO”