SOS: Έρχεται ιός-βακτηρίδιο που χτυπά τα ελαιόδεντρα!

Χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά

Εμφάνιση στην Κύπρο έκανε ο επιβλαβής οργανισμός καραντίνας Xyllela fastidiosa σε δενδρύλλια ελιάς καταγωγής Ισπανίας, μας ενημερώνει ο Προϊστάμενος του Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης και Ελέγχου (Τ.Α.Α.Ε.) Ν. Φωκίδας , Γεωπόνος Δρ Ευστάθιος Σταυριανός .

Ειδικότερα στην ανακοίνωσή του ο Ε.Σταυριανός αναφέρει:

Το βακτήριο Xyllela fastidiosa είναι μία νέα ασθένεια η οποία απειλεί την ελαιοκαλλιέργεια στη χώρα μας. Είναι ένα πολυφάγο, πολύ επικίνδυνο βακτήριο καραντίνας για την καλλιέργεια της ελιάς για την Ευρώπη και για την χώρα μας. Η ασθένεια προκαλεί ταχεία αποξήρανση των ελαιόδεντρων.

Το 2013 το παθογόνο βακτήριο καταγράφηκε για πρώτη φορά στην Ιταλία καταστρέφοντας μεγάλο αριθμό ελαιοδέντρων στην περιοχή της Απουλίας. Η ασθένεια επεκτείνεται βορειοτέρα προς την περιοχή του Πρίντεζι και στα βορειότερα τμήματα της Ιταλίας στην περιοχή της Τοσκάνης. Το 2015 το βακτήριο διαπιστώθηκε στην Γαλλία στο νησί της Κορσικής αλλά και στην ηπειρωτική χώρα της Γαλλίας σε καλλωπιστικά φυτά Polygala myrtifolia.

Επίσης η ασθένεια διαπιστώθηκε σε θερμοκήπιο με καλλωπιστικά φυτά στην Γερμανία και Ελβετία. Το 2016 το παθογόνο διαπιστώθηκε στην Ισπανία σε κερασιές στις Βαλεαρίδες νήσους. Το 2017 ανακαλύφθηκε στην Ηπειρωτική Ισπανία στην περιοχή Αλικάντε και το 2018 στην περιφέρεια της Μαδρίτης σε ελαιώνα οκτώ (8) ετών, ενώ η εμφάνιση νέων κρουσμάτων στην περιοχή συνεχίζεται.

Πρόσφατα, σύμφωνα με την φυτοϋγειονομική Υπηρεσία της Κύπρου, εντοπίστηκε το βακτήριο Xyllela fastidiosa στην γειτονική μας Κύπρο, σε δενδρύλλια ελιάς καταγωγής Ισπανίας.

Τονίζεται ότι στην Ελλάδα δεν έχει διαπιστωθεί η παρουσία του παθογόνου βακτηρίου Xyllela fastidiosa. Ωστόσο, ο κίνδυνος εισαγωγής του εν λόγω βακτηρίου στη χώρα μας, από φυτά που προέρχονται από περιοχές της ΄Ενωσης στις οποίες έχει ήδη εντοπισθεί ο επιβλαβής αυτός οργανισμός, παραμένει ιδιαίτερα αυξημένος.

Το βακτήριο εκτός από ελιές, προσβάλλει και καταστρέφει πολλά είδη φυτών όπως αμυγδαλιές, εσπεριδοειδή, κερασιές, αμπέλι, δασικά και ένα μεγάλο εύρος καλλωπιστικών φυτών, προκαλώντας τεράστιες καταστροφές στη γεωργία και στο περιβάλλον. Το παθογόνο βακτήριο μεταδίδεται μέσω της μεταφοράς μολυσμένων φυτών αλλά και με έντομα φορείς όπως τα τζιτζικάκια.

Δεν υπάρχει χημική καταπολέμηση του παθογόνου βακτηρίου και η αντιμετώπιση της ασθένειας στηρίζεται σε:  

α) εφαρμογή αυστηρών μέτρων φυτοϋγειονομικού ελέγχου για τα παθογόνα καραντίνας. Η εισαγωγή ευπαθών φυτών που προορίζονται για φύτευση από τρίτες χώρες πρέπει να συνοδεύεται από πιστοποιητικό φυτοϋγείας με ειδικές πρόσθετες δηλώσεις,

β) αυστηρούς ελέγχους κατά την διακίνηση φυτικών ειδών και πολλαπλασιαστικού υλικού, που αναφέρονται ως ενδημικά του βακτηρίου. Φυτικά είδη και πολλαπλασιαστικό υλικό πρέπει να συνοδεύονται από φυτοϋγειονομικά διαβατήρια κατά την διακίνηση τους εντός της Ε.Ε. και να είναι απαλλαγμένα εντόμων φορέων του βακτηρίου,

γ) οι διακινητές φυτικών ειδών (δένδρων και πολ/κού υλικού) να εισάγουν φυτά πιστοποιημένα από ελεγχόμενα φυτώρια περιοχών απαλλαγμένων από το παθογόνο βακτήριο και ανθεκτικών στο παθογόνο καλλιεργούμενων ποικιλιών και ειδών,

δ) οι φυτωριακές μονάδες να τηρούν πιστά την φυτοϋγειονομική νομοθεσία, να καταγράφουν σε αρχείο τις παραλαβές τους και να ενημερώνουν τις οικείες Δ/νσεις Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής για τις παραλαβές φυτών από άλλες χώρες.

Η επιτροπή της ΕΕ έχει εκδώσει τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2020/1201 ο οποίος αφορά τα μέτρα πρόληψης της εισαγωγής και της εξάπλωσης στην ΕΕ του Xyllella fastidiosa. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων έχει εκπονήσει Σχέδιο Δράσης για την αντιμετώπιση του βακτηρίου το οποίο είναι διαθέσιμο στον ακόλουθο σύνδεσμο

http://www.minagric.gr/images/stories/docs/agrotis/Georgika_Farmaka/Fytoeigionomikos_Elegxos/HellinikoSxedioDrasisXylellarev070119.pdf .

Η διατήρηση της χώρας μας απαλλαγμένης από το επικίνδυνο βακτήριο είναι θέμα Εθνικής Σημασίας και Ύψιστου Δημοσίου Συμφέροντος και απαιτείται η συνεργασία και η προσοχή όλων μας.

Ο Προϊστάμενος Τ.Α.Α.Ε. Ν. Φωκίδας

Δρ Ευστάθιος Σταυριανός

Γεωπόνος