Χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά
Του Γιάννη Κοτόφωλου*
Οι συνέπειες που έχουν προκληθεί από την κρίση της πανδημίας, γίνεται φανερό ότι είναι μεγαλύτερες ίσως και από εκείνες που δημιουργούνται από έναν μεγάλο πόλεμο. Αλλαγές συνταρακτικές, οι οποίες κλιμακώνονται από την πολιτική σκηνή, την οικονομία και την τεχνολογία, έως την κουλτούρα των λαών.
Όπως ακριβώς ένας παγκόσμιος πόλεμοςανέτρεπε στο παρελθόν τις παλαιές ισορροπίες δυνάμεων σε γεωπολιτικό επίπεδο και κατέστρεφε σε οικονομικό επίπεδοτις παλαιές μεθόδους παραγωγής και ανάπτυξης, έτσι παρομοίως και τώρα, η κρίση της πανδημίας κλείνει τον κύκλο μίας ιστορικής περιόδου πολλών δεκαετιών και ανοίγει τον ορίζοντα μίας άλληςεποχής.
Μίας νέας ιστορικής περιόδου, όπου αναδύονται καινούργια μοντέλα διακυβέρνησης και νέες προτεραιότητες στην οικονομία και την πολιτική. Όπου βαλλάζουν, εκ των πραγμάτων, οι συνήθειες των καταναλωτών, των εργαζόμενων και των επιχειρηματιών και επαναπροσδιορίζονται οι σχέσεις των πολιτών με το κράτος και τα δημόσια αγαθά, όπως πρωτίστως η υγεία.
Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι η κρίση της πανδημίας δεν αποτέλεσε την αφορμή απλώς για την αντικατάσταση ενός προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, του Τράμπ από τον Μπάιντεν, αλλά το εφαλτήριο για τη μεγάλη στροφή της αμερικανικής υπερδύναμης στο κεϋνσιανό μοντέλο, προκειμένου να κρατηθεί η αμερικανική κοινωνία όρθια και να σταματήσει να λειτουργεί η οικονομική πολιτική εις όφελος κυρίως των ανωτέρων εισοδηματικά τάξεων.
Μία πολιτική σαράντα χρόνων, ο νεοφιλελευθερισμός, που προκάλεσε ουκ ολίγες κρίσεις και ανισότητες, πέρασε στο περιθώριο μέσα σε λίγους μήνες. Η κρίση αυτή επιτάχυνε παράλληλα και όξυνε τον ανταγωνισμό των Ηνωμένων Πολιτειών με τη Ρωσία και την Κίνα, προκειμένου να ξαναμοιραστεί η τράπουλα της παγκόσμιας επιρροής, με τα νέα δεδομένα.
Τα παλαιά εργαλεία της πολιτικής παραχωρούν τη θέση τους σε νέες μηχανές επιρροής και ισχύος. Η κυριαρχία στην τεχνολογία και ο έλεγχος της πληροφορίας, για παράδειγμα, αποκτούν κολοσσιαία στρατηγική σημασία. Τα επιτεύγματα της Κίνας στην τεχνολογία αλλάζουν άρδην τους κανόνες του ανταγωνισμού, όπως φυσικά και οι νέες αυξημένες ανάγκες των οικονομιών του κόσμου, για πολύ περισσότερη και καθαρότερη ενέργεια (από τις ανανεώσιμες πηγές έως την πυρηνική).
Τη θύελλα των εξελίξεων,που δημιουργήθηκαν εξαιτίας της κρίσης, επιβεβαιώνουν περίτρανα άλλωστε τα προβλήματα που σημειώνονται σήμερα στην Ευρώπη. Οι οικονομίες της αγκομαχούν να βγουν από την ύφεση, τη στιγμή που οι ΗΠΑ και η Κίνα τρέχουν ήδη οικονομικά και ανοίγουν τη ψαλίδα με τη Γηραιά Ήπειρο.
Οι εμβολιασμοί των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κινούνται ακόμη με ρυθμό χαμηλότερο από το 50% της Μεγάλης Βρετανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, επιτείνοντας το τέλμα και την πολιτική αμφισβήτηση. Τα αποτελέσματα είναι να υποχωρούν σταθερά η δημοτικότητα του Μακρόν και της Μέρκελ και να θρυμματίζονται το κύρος της Κομισιόν και της Φον Ντερ Λάϊεν.
Εκτός από το άλμα των τεχνολογικών εφαρμογών, που σημειώθηκε σε όλα τα επίπεδα, από τις πιο θεμελιώδεις και μεγάλες επίσης προτεραιότητες που επέβαλλε η τρέχουσα κρίση, είναι η ανάγκη της επανα-δημιουργίας ενός ισχυρού βραχίονα για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Η κρίση της πανδημίας κατέδειξε ότι χωρίς ένα καλά εξοπλισμένο και ικανό δημόσιο υγειονομικό σύστημα, δεν μπορεί να έχεις θωρακισμένη και διασφαλισμένη καμία οικονομία μέσα στην παγκοσμιοποίηση.
* Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ με καταγωγή από Δωρίδα