Γεωοικονομία & Ελλάδα.Η μετατόπιση οικονομικής ισχύος

Χρόνος ανάγνωσης: 3 λεπτά

Του Γιάννη Κοτόφωλου*

Σε παγκόσμιο επίπεδο συντελείται μία σταδιακή μετατόπιση της δύναμης μεταξύ των μεγαλύτερων παικτών, η οποία δεν θα πρέπει να αφήνει αδιάφορη την Ευρώπη, ούτε κατά ακολουθία την Ελλάδα, στους σχεδιασμούς της επενδυτικής πολιτικής και της στρατηγικής τους.

Ο κόσμος αλλάζει με πολλούς τρόπους και δημιουργούνται νέοι συσχετισμοί και ισορροπίες, ανάλογα με το ποιος παίκτης έχει στα χέρια του παλαιά ή νέα εργαλεία ισχύος και με ποιόν τρόπο τα αξιοποιεί για να κερδίσει στη διεθνή σκακιέρα τον οικονομικό έλεγχο και την επιρροή.

Πρώτο σημαντικό στοιχείο αυτής της αλλαγής, είναι η μετατόπιση του όγκου της διεθνούς παραγωγής, με αλματώδη μάλιστα ρυθμό. Η Κίνα, η οποία αντιπροσώπευε μόλις το 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ πριν από είκοσι χρόνια, σήμερα υπερκαλύπτει το 15% της παγκόσμιας παραγωγής ετησίως, έναντι ποσοστού 23% που καλύπτουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και είναι σε υποχώρηση.

Πολύ χαρακτηριστικό γεγονός της ταχύτητας επίσης με την οποία εκδηλώνεται αυτή η αλλαγή, είναι ότι το μέγεθος της αύξησης του παγκόσμιου ΑΕΠ, κάθε χρόνο, κατά ποσοστό πάνω από 60% οφείλεται στο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας. Μία ακόμη εμφανής μεταβολή, υπάρχει στον τομέα της σύγχρονης τεχνολογίας, όπου παρατηρείται η κλιμακούμενη διαρκώς όξυνση του ανταγωνισμού μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας. Ένας τεχνολογικός πόλεμος.

Το δεύτερο στρατηγικό εργαλείο για την πρωτοκαθεδρία στο γεωοικονομικό παιγνίδι είναι η νέα τεχνολογία . Ο πιο κρίσιμος ίσως τομέας στο εξής, όπου η Κίνα κοιτάει στα μάτια και απειλεί την Αμερική, πραγματοποιώντας θηριώδεις επενδύσεις στις ψηφιακές εφαρμογές και την τεχνητή νοημοσύνη. Είναι εκεί που θα κριθεί μεσοπρόθεσμα το «παγκόσμιο πρωτάθλημα» και δυστυχώς η Ευρώπη, σε αυτόν τον τομέα, τον καθοριστικό για την επιδιωκόμενη στρατηγική της αυτονομία, είναι πολύ πίσω.

Τρίτο στοιχείο σε σχέση με τις αλλαγές στο γεωοικονομικό παιγνίδι, είναι το νόμισμα. Το πιο παραδοσιακό εργαλείο. Που στηρίχθηκε άλλωστε, η κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών μεταπολεμικά; Στην επικυριαρχία του δολαρίου στο διεθνές εμπόριο, στις διακρατικές συναλλαγές και το δανεισμό των κρατών μέσω των ομολόγων. Όλη η συσσώρευση πλούτου, παγκοσμίως, μετασχηματιζόταν σε αποθέματα δολαρίου, προσδίδοντας εντυπωσιακή δύναμη, έλεγχο και επιρροή στις ΗΠΑ, οι οποίες με τη σειρά τους αποφόρτιζαν τα εσωτερικά τους οικονομικά προβλήματα με τη «διεθνή νομισματική» πολιτική τους.

Αλλά και αυτό το ιστορικό δεδομένο άρχισε να υποχωρεί. Το δολάριο διατηρεί ακόμη (με διαφορά) την πρώτη θέση. Αλλά, τώρα, δεν είναι το μόνο διεθνές νόμισμα. Το ευρώ κερδίζει σταθερά έδαφος, αντικατοπτρίζοντας ίσως και τη γενικότερη μείωση της πολιτικής επίδρασης των Ηνωμένων Πολιτειών.

Τέταρτο ισχυρό στοιχείο κυριαρχίας, είναι ο έλεγχος των ενεργειακών πόρων. Τόσοι και τόσοι πόλεμοι δεν έγιναν για τον έλεγχο των πηγών του πετρελαίου; Ειδικότερα στη Μέση Ανατολή;

Σήμερα, εκτός από το πετρέλαιο, το ενδιαφέρον συγκεντρώνουν το φυσικό αέριο και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες είναι αναμφίβολα το μέλλον, μετά τις δραματικές επιπτώσεις που βιώνει ο πλανήτης, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Η Ευρώπη, η οποία είναι φτωχή σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο και η Ελλάδα που διαθέτει ένα πολύ ευνοϊκό φυσικό τοπίο, έχουν κάθε συμφέρον να επενδύσουν γενναία σε αυτή την προοπτική.

* Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ με καταγωγή από Δωρίδα