Οι Αρτοτινοί απαντούν στη Μουσουνίτσα για τον Αθ.Διάκο

Χρόνος ανάγνωσης: 9 λεπτά

 

Επιστολή – απάντηση έστειλαν ο πρόεδρος της Αρτοτίνας Βασίλης Κάππας και το Δ.Σ. του Συλλόγου Αρτοτινών “ο Αθανάσιος Διάκος” στον Πρόεδρο της Κοινότητας Αθανασίου Διάκου Κωνσταντίνο Μαστροκωστόπουλο και σε όσα αναφέρει σε δική του ανακοίνωση,(δημοσιεύεται στο τέλος) για τον ήρωα της Επανάστασης του 1821, μετά το θέμα που δημιουργήθηκε με την έκδοση του επετειακού ημερολογίου από τον Δήμο Δελφών.

Αξιότιμε κ. Πρόεδρε,

Αναφερόμενοι στην από 30.11.2020 ανακοίνωσή σας σε απάντηση της από 27.11.2020 επιστολής της Δωρικής Αδελφότητας αναφορικά με το περιεχόμενο του επετειακού ημερολογίου 2021 του Δήμου Δελφών, έχουμε να παραθέσουμε τα κάτωθι:

Α. Η προκήρυξη του Βραβείου Αδελφών Παπαστράτου από την Ακαδημία Αθηνών προέβλεπε, για το αδιάβλητο της διαγωνιστικής διαδικασίας, την υποβολή μελετών εντός σφραγισμένου φακέλου φέροντος τον τίτλο ενός ρητού ο οποίος θα περιείχε εντός του έναν άλλο σφραγισμένο υποφάκελο με τα πραγματικά στοιχεία του συγγραφέως και τον τίτλο της μελέτης. Έτσι, η εργασία Λάππα έφερε εις τον φάκελο τον τίτλο «Μολών Λαβέ» και βέβαια είναι αυτή η εργασία που δημοσιεύτηκε με τον τίτλο «Θανάσης Διάκος» το 1949. Η εργασία Λάππα, όπως άλλωστε συνομολογείτε κι εσείς ο ίδιος στην από 30.11.2020 ανακοίνωσή σας, περιλαμβάνει την κατηγορηματική θέση ότι ο Διάκος (και όλα τα αδέλφια του) γεννήθηκε στην Αρτοτίνα.

Θα θέλαμε επίσης να συμπληρώσουμε ότι στην ίδια διαγωνιστική διαδικασία απονεμήθηκε έπαινος στην υπό στοιχεία «ουδεν αμάρτυρον αείδω» εργασία ανήκουσα στον Γυμνασιάρχη Νικόλαο Γκινόπουλο με αντίστοιχο περιεχόμενο όσον αφορά στη γενέτειρα του Διάκου επαναλαμβάνοντας άλλωστε άποψη που είχε διατυπώσει αρκετά χρόνια πιο πριν σε άρθρο του (Νέα Εστία, τόμος Ε’, 1929) όπου χαρακτηρίζει το Διάκο «δοξασμένο γέννημα και θρέμμα και καύχημα της Αρτοτίνας»

Β. Εκτός του Λάππα, υπάρχει πλήθος επίσημων γραπτών πηγών, όλων του 19ου αιώνα, δηλαδή κοντά στα γεγονότα του 1821, που ρητά αναφέρουν την Αρτοτίνα ως γενέτειρα του Ήρωα. Σε αυτές τις επίσημες ιστορικές πηγές περιλαμβάνονται ενδεικτικά:

• η πρώτη βιογραφία του Διάκου από τον Στρατηγό Παναγιώτη Ρόδιο (1835),
• το τρίτομο έργο του Ιακωβου Ραγκαβη «Τα Ελληνικά» (1853),
• η έγγραφη αναφορά του Ηπειρώτη δάσκαλου Φ. Παπαδόπουλου προς το Υπουργείο Παιδείας (1858),
• το πιστοποιητικό οικογενειακής καταστάσεως που εκδόθηκε από τον Δήμο Κροκυλείου στον οποίο υπαγόταν η Αρτοτίνα (1865),
• το γενεαλογικό δένδρο του Διάκου όπως το κατέγραψε ο ιστορικός Γ. Κρέμος («Ιστορικά Επανορθώματα» 1883),
• η αναφορά του Ανδρέα Καρκαβίτσα («Ιστορικές σημειώσεις περί Αθανασίου Διάκου»1888)

Από τις παραπάνω πηγές, επισημαίνουμε ιδιαιτέρως το πιστοποιητικό οικογενειακής καταστάσεως (1865) που περιλάμβανε 24 ζώντες απόγονους του Διάκου. Σχεδόν όλοι οι απόγονοι ήταν κάτοικοι Αρτοτίνας εκτός των τεσσάρων απογόνων του αδελφού του Κων/νου Ψυχογιού – Μασσαβέτα, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αρτοτίνα αλλά εν συνεχεία βρέθηκε στην Άνω Μουσουνίτσα με την γνωστή υιοθεσία του από τον άκληρο θείο του Γιάννη Μασσαβέτα. Το καταλυτικό περιεχόμενο αυτού του από πάσης απόψεως επίσημου εγγράφου – το οποίο κατά νόμο εκδίδεται από τον δήμο της περιοχής στην οποία γεννήθηκε το άτομο στο οποίο αναφέρεται (στη προκειμένη περίπτωση στον Αθανάσιο Διάκο)- αρκεί για να καταδείξει την Αρτοτίνα ως γενέτειρα του Αθανασίου Διάκου.

Θα θέλαμε σε αυτό το σημείο να κάνουμε μια αναφορά και στον αοίδιμο Μητροπολίτη Φθιώτιδος Νικόλαο, ο οποίος σε εισήγησή του προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδας για την Τουρκοκρατία και την Επανάσταση του 1821 στις 6 Οκτωβρίου 2017, ανέφερε: «Ο Αθανάσιος Διάκος εγεννήθη στην Αρτοτίνα της Δωρίδος το 1786. Ήταν το τέταρτο παιδί από τα πέντε του εκ Μουσουνίτσης Γεωργίου Ψυχογιού».

Γ. Ο εορτασμός της Εκατονταετηρίδας της Εθνικής Παλιγγενεσίας είχα αρχικά ορισθεί για το 1921 (Ν. 1375/1918), μεσολάβησε όμως η Μικρασιατική καταστροφή και τελικά με τον Ν. 3009/1928 (ΦΕΚ 143/1922) ορίσθηκε ως έτος εορτασμού το 1930 ενώ με σχετικό Διάταγμα (ΦΕΚ 277/1928) συστάθηκε η Κεντρική Επιτροπή Εορτασμού αποτελούμενη από προσωπικότητες υψηλού κύρους της Πολιτείας, της Εκκλησίας, των γραμμάτων και των τεχνών.

Στην από 30.11.2020 ανακοίνωσή σας, ξεκινάτε από το οφθαλμοφανές ανθρώπινο λάθος του Προέδρου της Δωρικής Αδελφότητας που εκ παραδρομής ανέφερε το 1921 ως έτος εορτασμού της Εκατονταετηρίδας, και προβαίνετε σε ανακριβείς και απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, τους οποίους δεν θεωρούμε ότι θα ήταν εποικοδομητικό να σχολιάσουμε. Θα θέλαμε όμως να σας πληροφορήσουμε ότι η Αρτοτίνα (και όχι η Άνω Μουσουνίτσα) επελέγη για τον επίσημο εορτασμό ως γενέτειρας του Διάκου. Τις πανηγυρικές εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία τους μέλη της Επιτροπής Εκατονταετηρίδας, κυβερνητικό κλιμάκιο με επικεφαλής τον Υφυπουργό Συγκοινωνιών Ν. Αβράαμ και μπάντα της Προεδρικής Φρουράς για απόδοση τιμών. Τότε εντοιχίσθηκε και η μαρμάρινη πλάκα στο κελί του Διάκου με το περιεχόμενο δηλωτικό της γενέτειρας του Ήρωα («Ενταύθα εμόνασε το τέκνον της Αρτοτίνης, ο Αθανάσιος Διάκος. Εγένετο 31 Αυγούστου 1930. Η Κεντρική Επιτροπή Εκατονταετηρίδος 1830-1930»).

Επισημαίνουμε μάλιστα ότι τις συγκεκριμένες εκδηλώσεις – οι οποίες έλαβαν χώρα σε μια περίοδο κατά την οποία η πλευρά της Άνω Μουσουνίτσας δεν είχε θέσει θέμα αμφισβήτησης της γενέτειρας του Αθανασίου Διάκου- είχε εκπροσωπηθεί και η Άνω Μουσουνίτσα αφου σε αυτές παρέστη και ο Πρόεδρος «Συνδέσμου των εν Αθήναις και Πειραιεί Παρνασσιδέων» Δημήτριος Τσιπούρας ο οποίος μάλιστα απήγγειλε εμπνευσμένο ποίημα με τον τίτλο «Στο Διάκο της Αρτοτίνας». Μάλιστα, το σχετικό πρακτικό απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου έδινε εξουσιοδότησή στο Πρόεδρό Δημ. Τσιπούρα να παραστεί «….είς τα αποκαλυπτήρια των προτομών του Διάκου παρά την γέφυραν της Αλαμάνας, τόπου της ιστορικής μάχης, ως και εν τη γενέτειρα του ‘Ηρωος Αρτοτίνα».

Δ. Στη σύντομη βιογραφία του Διάκου όπως παρουσιάζεται στο επετειακό ημερολόγιο του Δήμου Δελφών, πέραν της ιστορικής αναλήθειας σχετικά με την γενέτειρα και το επώνυμο του Ήρωα, παραλείπεται η αναφορά σημαντικών σταθμών της κλέφτικης ζωής του Ήρωα όπως για παράδειγμα η δράση του Διάκου στο Σώμα του Τσαμ Καλόγερου (που δρούσε στην ευρύτερη περιοχή Αρτοτίνας και της Δωρίδας) το 1805 και ύστερα στο Σώμα του Αρτοτινού οπλαρχηγού Σκαλτσοδήμου με τον οποίο συνεργάσθηκε στη Δωρίδα περίπου το 1815.

Θεωρούμε την παράλειψη της προηγούμενης κλέφτικης ζωής του Διάκου σκόπιμη και δόλια ως μέρος της προσπάθειας αποσύνδεσης του ήρωα με την γενέτειρά του Αρτοτίνα.

Αξιότιμε κ. Πρόεδρε,

Όπως έχουμε ήδη επισημάνει πολλές φορές κατά το παρελθόν, εμείς οι Αρτοτινοί είμαστε πάντοτε διατεθειμένοι ανά πάσα στιγμή να προσέλθουμε σε διάλογο με εσάς και τους εκπροσώπους των συλλόγων σας, προκειμένου να ανταλλάξουμε τις απόψεις μας στηριζόμενοι πάντοτε σε τεκμηριωμένα στοιχεία και ιστορικές πηγές σε μια προσπάθεια να σταματήσει επιτέλους η στείρα αντιπαράθεση γύρω από έναν Ήρωα και Εθνομάρτυρα, για την ύπαρξη του οποίου καθένα από τα χωριά μας έχει ξεχωριστή συμβολή. Σε αυτό το πνεύμα, αναμένουμε την θετική σας ανταπόκριση. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούμε ότι αυτά που ενώνουν την Αρτοτίνα με την Άνω Μουσουνίτσα (ήδη, Αθανάσιος Διάκος) είναι σαφώς περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν.

Εντωμεταξύ, λαμβάνοντας υπόψη την αναφορά σας στην από 30.11.2020 ανακοίνωσή σας ότι το εν λόγω ημερολόγιο δεν έχει ακόμα διανεμηθεί, αναμένουμε από τον Αντιπεριφερειάρχη Φωκίδας και τον Δήμαρχο Δελφών να πράξουν τα δέοντα, ήτοι να αποσυρθεί άμεσα η συγκεκριμένη βιογραφία άλλως να τροποποιηθεί, αποκαθιστώντας την ιστορική αλήθεια.

Με εκτίμηση,

Ο Πρόεδρος της Τ.Κ. Αρτοτίνας        Το Δ.Σ. του συλλόγου Αρτοτινών «Ο Αθανάσιος Διάκος»

Βασίλειος Κάππας  

Η Ανακοίνωση του Πρόεδρου της Τ.Κ. Αθανασίου Διάκου, Κωνσταντίνου Μαστροκωστόπουλου

Μένουμε κατάπληκτοι από τους ισχυρισμούς που προβάλλει ο πρόεδρος της Δωρικής Αδελφότητας, με τον οποίο συμφωνούν και τα μέλη του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Αρτοτινών, στη διαμαρτυρία που εξέφρασε εξαιτίας της αναγραφής σε ημερολόγιο, ότι ο Θανάσης Μασσαβέτας γεννήθηκε στην Άνω Μουσουνίτσα.

Πρόκειται για το εβδομαδιαίο επετειακό ημερολόγιο –με χάρτινο εξώφυλλο- που επιμελήθηκε και εξέδωσε αποκλειστικά ο Δήμος Δελφών, στο πλαίσιο των δράσεών του εν όψει της επετείου των 200 ετών από την κήρυξη της Επανάστασης του 1821, αφιερωμένου στην προσφορά της Παρνασσίδας στην Επανάσταση, με τη χρηματοδότηση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος (ΟΠΑΣΤΕ) και το οποίο δεν έχει παρουσιαστεί, ούτε έχει ακόμα διανεμηθεί από το Δήμο.

Παρά τους ισχυρισμούς της Δωρικής Αδελφότητας, ότι έχει στη διάθεσή της το σχετικό αποδεικτικό υλικό, που τεκμηριώνει κατά την άποψή της την αλήθεια ότι δήθεν η Αρτοτίνα είναι γενέτειρα του Αθανασίου Διάκου, εμφανίζεται από το περιεχόμενο των ισχυρισμών του ως αναληθής και ανιστόρητος, σχετικά με τα ζητήματα που αφορούν την βιογραφία του Αθανασίου Διάκου.

Συγκεκριμένα ισχυρίζεται ότι:

‘Επειδή πολλά έχουν ειπωθεί και θα ειπωθούν αναφορικά με το επίμαχο θέμα της Ακαδημίας Αθηνών, σημειώνεται ότι το 1949 ο ιστορικός ερευνητής Τάκης Λάππας έγραψε τη βιογραφία του Αθανασίου Διάκου και κατέληξε οτι ”…..γεννήθηκε όμως όπως και τ ́ άλλα αδέλφια του στην Αρτοτίνα”. Για τη συγκεκριμένη βιογραφία, η Ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών του απένειμε το ”Βραβείο Αδελφών Παπαστράτου” δια την καλύτερη βιογραφία περί Αθανασίου Διάκου.’

Η πραγματικότητα όμως είναι τελείως διαφορετική διότι :

α) Η Ακαδημία Αθηνών βράβευσε το 1946 το έργο του Τάκη Λάππα που είχε τον τίτλο ́ ́μολών λαβέ ́ ́και όχι το ́ ́ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΚΟΣ ́ ́ που εκδόθηκε το 1949. Το ́ ́μολών λαβέ ́ ́ δεν κυκλοφόρησε σε βιβλίο και ως εκ τούτου δεν είναι γνωστό τι έγραφε για τον τόπο γέννησης του Ήρωα.

β) Ο Τάκης Λάππας στο έργο ́ ́ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΚΟΣ ́ ́ γράφει τα ακόλουθα:

‘Άλλοι θέλουν τόπο που γεννήθηκε τη Μουσουνίτσα, κι’ άλλοι πάλι την Αρτοτίνα’.

‘Δύσκολο να πάρει κανείς θέση πάνω σ’ αυτό και με βεβαιότητα να πεί την γνώμη του’.

‘…..κατά την γνώμη μου, η καταγωγή του είναι απ’ τη Μουσουνίτσα, γεννήθηκε όμως στην Αρτοτίνα.’

‘θα πρέπει λοιπόν στην Αρτοτίνα να γεννήθηκε ο Διάκος όπως και τ’ άλλα αδέρφια του’.

‘το πιο πιστευτό επίθετο του Διάκου είναι το Μασσαβέτας’.

Τελικά ο Τάκης Λάππας δεν παίρνει καθαρή θέση όσον αφορά τη γενέτειρα, όπως προσπαθεί να τον παρουσιάσει ο πρόεδρος της Δωρικής Αδελφότητας.

Για τον ίδιο λόγο ο Αρτοτινός Κωνσταντίνος Τσέλιος γράφει στη δική του σχετική εργασία ότι ‘μελέτησα προσεκτικά τη ”βραβευμένη” από την Ακαδημία Αθηνών μονογραφία του Τάκη Λάππα και διαπίστωσα ότι, όχι μόνο δεν ξεκαθαρίζει τα αμφιλεγόμενα βιογραφικά στοιχεία, αντίθετα τα περιπλέκει ‘.

Εννοεί, πως τα περιπλέκει, διότι αν ληφθεί υπόψη η γνώμη του συγγραφέα ότι το πιο πιστευτό επίθετο του Διάκου είναι το Μασσαβέτας, σημαίνει τότε, ότι ο πατέρας του Ήρωα ποτέ δεν πήγε στην Αρτοτίνα γιατί ποτέ δεν υπήρξαν εκεί Μασσαβεταίοι και κατά συνέπεια ο Διάκος γεννήθηκε στην Άνω Μουσουνίτσα. Ταυτόχρονα καταρρέει το σενάριο που κατέγραψε ο Γεώργιος Κρέμος, επειδή βασίζεται στη μετάβαση και την υιοθεσία του πατέρα από την Άνω Μουσουνίτσα στην Αρτοτίνα.

Αναφέρει επιπλέον ο πρόεδρος της Δωρικής Αδελφότητας:

Υπενθυμίζεται ότι, το 1921 κατά τον εορτασμό των 100 χρόνων από την επανάσταση, η Δωρική Αδελφότητα χρηματοδότησε και μετέφερε με τεράστιες δυσκολίες τον ανδριάντα του Αθανασίου Διάκου που κοσμεί στην πλατεία της Αρτοτίνας, το <<καπετανοχώρι>> όχι μόνο της Φωκίδας αλλά και όλης της Ελλάδας. Τότε, έξω από το κελί του Διάκου, η Κεντρική Επιτροπή Εκατονταετηρίδας αποτελούμενη από πρώην πρωθυπουργό, πρώην Προέδρους Δημοκρατίας, τον τότε Πρόεδρο της Βουλής, τον τότε Αρχιεπίσκοπο, Πρυτάνεις, Ακαδημαϊκούς κ.α τοποθέτησε την μαρμάρινη πλάκα που κοσμεί το κελί του Αθανασίου Διάκου η οποία αναφέρει τον Ήρωα της επανάστασης ως <<τέκνο της Αρτοτίνας>> και ουδέν πρόβλημα ή ένσταση ανέκυψε από κανέναν…..’

Ακόμη και στις ανωτέρω επισημάνσεις του ο κ. Πρόεδρος της Δωρικής Αδελφότητας εμφανίζεται ανενημέρωτος διότι:

Τα αποκαλυπτήρια της προτομής (και όχι ανδριάντα) του Διάκου στην Αρτοτίνα έγιναν το 1930, κατά τον εορτασμό των 100 χρόνων από την ίδρυση του Νεοελληνικού κράτους και όχι το 1921 όπως από άγνοια αναφέρει.

Όπως γράφει η εφημερίδα ‘Ρουμελιώτης’ στις 2 Αυγούστου 1930, η επιτροπή αποκαλυπτηρίων της Δωρικής Αδελφότητας αποφάσισε σε συνεδρίαση την 30 Ιουλίου 1930, μεταξύ άλλων, η προτομή του Διάκου να στηθεί στην πλατεία της Αρτοτίνας και όχι στη Ιερά Μονή Προδρόμου, όπως αρχικά είχε αποφασισθεί ‘ Επί της Ι. Μονής Προδρόμου εν η εμόνασεν ο Διάκος , θα εν τειχιωθεί πλαξ αναμνηστικών’.

Άρα, λοιπόν, την τοποθέτηση της πλάκας πραγματοποίησε η Δωρική Αδελφότητα και όχι η Επιτροπή Εκατονταετηρίδας. Απλά όταν είχε ήδη αρχίσει ο Αρτοτινός Κώστας Κούστας, που ενημέρωνε αναλόγως παλαιότερα και τον ιστορικό συγγραφέα Γεώργιο Κρέμο, να διεκδικήσει και τη γενέτειρα του Ήρωα, έγραψαν κατά πάσα πιθανότητα με την δική του παρότρυνση, το συγκεκριμένο επίγραμμα στην πλάκα ώστε να φαίνεται πως η Κεντρική Επιτροπή (αν ήταν δυνατόν !!!!!!!!) ενημερώνει τους επισκέπτες της μονής ότι ο Διάκος είναι τέκνο της Αρτοτίνας.

Τελικά, όπως προκύπτει από τα προαναφερθέντα, ο κ. Πρόεδρος της Δωρικής Αδελφότητας εάν θέλει να είναι αξιόπιστος απέναντι στο κοινό που διαβάζει τις δημοσιεύσεις του, οφείλει τουλάχιστον να είναι ενημερωμένος, να μεταφέρει την πραγματικότητα και να μην παρασύρεται από όσους προσπαθούν εδώ και πολλά χρόνια με μυθεύματα να παραπληροφορήσουν τον κόσμο, σχετικά με τα προσωπικά βιογραφικά στοιχεία του Αθανασίου Διάκου – Μασσαβέτα.

Η θέση ότι η γενέτειρα του ήρωα Αθανασίου Διάκου, είναι η ομώνυμη κοινότητά μας, τεκμηριώνεται Ιστορικά και αποτελεί διαχρονική θέση, δική μας, του πρώην Δήμου Καλλιέων και του σημερινού Καλλικρατικού Δήμου Δελφών, η οποία διατυπώνεται και στις εκδηλώσεις υπό το όνομα Διάκεια, αλλά και στο Δημοτικό Μουσείο που λειτουργεί στην πατρική οικία του Ήρωα.