Το “αλφαβητάρι” του κορωνοϊού – Τι γνωρίζουμε γι΄αυτόν;

Χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά

 

Ποια τα βασικά συμπτώματα και οι επιπλοκές της νόσου Covid-19.

Τι γνωρίζουμε για τα εμβόλια, πόσους έχει μολύνει ο ιός παγκοσμίως, ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Όταν στις 7 Ιανουαρίου του 2020 κινέζοι επιστήμονες ανακοίνωναν για πρώτη φορά την ταυτοποίηση ενός νέου, άγνωστου, κορωνοϊού, που ευθυνόταν για μια «μυστηριώδη» μορφή θανατηφόρας πνευμονίας, μια περιπέτεια με απρόβλεπτες συ­νέπειες είχε μόλις ξεκινήσει.

Επτά μήνες από την ημέρα εκείνη, η νόσος Covid-19 που συνδέεται με τον νέο κορωνοϊό αποτελεί πλέον βασικό παρονομαστή της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του κόσμου.

Σχε­δόν 22 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν νοσήσει επιβεβαιωμένα και περισ­σότεροι από 770.000 έχουν χάσει τη ζωή τους. Η πανδημία έχει παραλύσει βασικούς πυλώνες της κοι­νωνίας, οι επιστημονικές εξελίξεις τρέχουν με ρυθμούς πρωτόγνωρους για τα παγκόσμια δεδομένα, ενώ νέοι όροι, άγνωστοι μέχρι πρότινος για τους περισσότερους, έχουν εισαχθεί στην καθημερινότητά μας.

Γιατί ονομάστηκε η νέα νόσοςCovid-19;

Στις αρχές Φεβρουάριου ο Παγκό­σμιος Οργανισμός Υγείας ανακοί­νωσε ότι η νέα θανατηφόρα νόσος που είχε ενσκήψει στον πλανήτη θα ονομάζεται Covid-19. Η λέξη αποτελεί αρκτικόλεξο των λέξεων CoronavirusDisease, που μεταφρά­ζεται ως η ασθένεια που προκαλείται από τον κορωνοϊό. Η λέξη κορωνοϊός προέρχεται από την ελληνική «Κο­ρώνη» γιατί ο ιός στο μικροσκόπιο προσομοιάζει με κορώνα, ενώ το-19 σηματοδοτεί το 2019, το έτος που πρωτοεμφανίστηκε ο ιός στη Γη. Ο ιός που προκαλεί τη νόσο Covid-19 λέγεται SARS-CoV-2, καθώς εντάσσε­ται από τους επιστήμονες στην ίδια οικογένεια με τον φονικό SARS-CoV που είχε προκαλέσει επιδημία το 2003 αρχικά στην Ασία και στη συνέ­χεια σε αρκετές χώρες του κόσμου.

Ποια τα βασικά της συμπτώματα;

Οι γνώσεις των επιστημόνων διαρ­κώς διευρύνονται σε σχέση με αυτό. Συνήθη συμπτώματα θεωρούνται πλέον ο πυρετός, ο δυνατός βήχας και η έντονη κόπωση, ενώ στα σο­βαρά συμπτώματα συγκαταλέγονται η δυσκολία στην αναπνοή, ο πόνος ή η αίσθηση βάρους στο στήθος και η απώλεια της κίνησης ή του λόγου. Λιγότερο συνήθη συμπτώματα είναι η απώλεια γεύσης ή/και όσφρησης, ο πονοκέφαλος, οι εντερικές διατα­ραχές, ο αποχρωματισμός του δέρ­ματος στα άκρα, ο πονόλαιμος και το «κάψιμο» στα βλέφαρα.

Τι προκαλεί ο SARS–CoV-2;

Ο ιός προκαλεί ήπια ή μέτρια λοίμω­ξη του αναπνευστικού σε ελαφρές περιπτώσεις. Σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή νέους με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να προκαλέσει πολύ σοβαρότερη λοί­μωξη στο κατώτερο αναπνευστικό, όπως βρογχίτιδα ή πνευμονία, νεφρική ανεπάρκεια και θάνατο.

Πόσο θανατηφόρα είναι η νόσος;

Είναι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, πέντε φορές πιο θανατηφόρα από την εποχική γρίπη.

Έχει μακροπρόθεσμες συνέπειεςστην υγεία;

Έχει πλέον αποδειχθεί ότι ο ιός επι­τίθεται οε ολόκληρο το σώμα και όχι μόνο στους πνεύμονες. Γερμανική έρευνα έδειξε ότι 7 στους 10 ασθε­νείς μέσης ηλικίας 45 ετών που είχαν ξεπεράσει την Covid-19 χωρίς να χρειαστούν νοσηλεία, έξι μήνες μετά την ανάρρωσή τους είχαν βλάβη στο μυοκάρδιο. Επίσης, μπορεί να προκαλέσει αιματολογικές διαταραχές, απώλεια της όσφρησης, προσβολή του εγκεφάλου, σοβαρές αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος, θρομβώσεις οργάνων.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;

Όλοι κινδυνεύουν εξίσου να αρρωστήσουν από τον ιό. Η πρόγνωση είναι χειρότερη για τους ηλικιωμέ­νους και για άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, όμως τα τελευταία στοιχεία δείχνουν αύξηση του αριθμού νοσηλευομένωναπό νεότερες ηλικιακές κατηγορίες. Αυτό συνιστά και τον μεγάλο φόβο των επιστημόνων. Η ισπανική γρίπη του 1918-19 στο πρώτο της κύμα έπληξε κυρίως ηλικιωμένους και ασθενείς, ενώ στο δεύτερο κύμα της ο ιός είχε μεταλλαχθεί και αφαίρεσε τη ζωή εκατομμυρίων νεότερων ανθρώπων.

Ποιοι είναι οι υπερμεταδότες;

Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημο­νικές μελέτες και όπως προκύπτει από την ιχνηλάτηση επαφών διε­θνώς, κάποια άτομα μεταδίδουν τον ιό πολύ περισσότερο από ό,τι άλλα. Έρευνες δείχνουν πως το 10%-20% των ασθενών, μπορεί να ευθύνεται για το 80% όλων των περιπτώσεων.

Ποιοι είναι οι σιωπηλοί μεταδό­τες;

Είναι οι ασυμπτωματικοί φορείς της νόσου. Μπορούν να διασπείρουν τον ιό στην κοινότητα, χωρίς οι ίδιοι να εμφανίζουν απολύτως κανένα σύ­μπτωμα. Συμβαίνει συχνά με νέους ανθρώπους και η ύπαρξή τους επι­βάλλει την αδιάκοπη εφαρμογή των μέτρων προστασίας. Σημειώνεται ότι και οι ασυμπτωματικοί μπορεί να είναι υπερμεταδότες.

Πόσο κοντά είμαστε σε ένα ασφαλές εμβόλιο;

Οι επιστήμονες είναι σήμερα αισι­όδοξοι ότι ένα ασφαλές και απο­τελεσματικό εμβόλιο θα καταστεί δυνατό. Πριν από λίγες ημέρες η Ρωσία ανακοίνωσε ότι ξεκινά την παρασκευή του πρώτου εμβολίου κατά του SARS-CoV-2 με το όνομα Sputnik V. Επιστήμονες άλλων χω­ρών αμφισβήτησαν το εμβόλιο λέγο­ντας πως το Sputnik V έχει περάσει τις κλινικές δοκιμές φάσης I και II που αποδεικνύουν την ασφάλειά του, όμως η αποτελεσματικότητά του θα μπορούσε να κριθεί με κλινικές δοκιμές φάσης III, δηλαδή σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό ατόμων. Μέχρι στιγμής άλλοι τέσσερις κατασκευα­στές εμβολίων έχουν ανακοινώσει αποτελέσματα για κλινικές δοκιμές φάσης I και II δηλώνοντας ότι τα εμβόλιά τους προκαλούν κάποιο είδος ανοσολογικής απόκρισης: μια ερευνητική ομάδα στο Πανε­πιστήμιο της Οξφόρδης η οποία, σε συνεργασία με τη φαρμακευτι­κή εταιρεία AstraZeneca, αξιοποιεί έναν ιό που προκαλεί κρυολόγημα στους χιμπατζήδες και ο οποίος έχει τροποποιηθεί γενετικά ώστε να μην μπορεί να αναπτυχθεί στους ανθρώπους, η ερευνητική ομάδα της CanSino Biologies στην Tianjin της Κίνας που επίσης χρησιμοποιεί έναν παρόμοιο τροποποιημένο αν­θρώπινο ιό, η ομάδα BioNTech στο Mainz της Γερμανίας που συνερ­γάζεται με την εταιρεία Pfizer και η εταιρεία βιοτεχνολογίας Moderna στο Cambridge της Μασαχουσέτης, οι οποίες αναπτύσσουν εμβόλια με βάση το RNA.

Θα εξαφανιστεί ο ιός;

Σύμφωνα με τους επιστήμονες δεν θα εξαφανιστεί. Η φάση εξάπλωσής του έχει πλέον υπερβεί το σημείο στο οποίο θα μπορούσε να αναχαιτιστεί για πάντα.

*Η Κατερίνα Ροββά είναι δημοσιογράφος στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ