Δίκοπη η σχέση της Ευρώπης με την Κίνα

Χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά

Του Γιάννη Κοτόφωλου *

Η Ευρώπη φαίνεται ότι θα εξελιχθεί σε θέρετρο της άγριας σύγκρουσης συμφερόντων, που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στην Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες για την παγκόσμια ηγεμονία.

Η Κίνα έχει αρχίσει να ξεδιπλώνει πολύ επιδέξια τα στρατηγικά της σχέδια σε αυτό τον ιδιότυπο πόλεμο παγκόσμιας κυριαρχίας, έχοντας ξεκινήσει πριν πολλές δεκαετίες από την άμεση Ασία, συνεχίζοντας με την παρθένα Αφρική και καταλήγοντας τώρα στην καρδιά του διεθνούς χάρτη, την Ευρώπη. Την πλέον ενδιαφέρουσα και πολλά υποσχόμενη ήπειρο. Την πιο πλούσια καταρχάς αγορά, 500 και πλέον εκατομμυρίων ανθρώπων, με τις άριστες υποδομές και το υψηλότερο πολιτισμικού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες του Τραμπ επιλέγουν την εσωτερική αναδίπλωση και την ψυχρότητα των σχέσεων τώρα με την Ευρώπη. Η Κίνα επιδιώκει αντιθέτως την προσέγγιση και τη διείσδυση στη Γηραιά Ήπειρο με κάθε τρόπο, ιδίως σήμερα που η Ευρώπη είναι αποπροσανατολισμένη, χωρίς συνοχή, χωρίς ισχυρή ηγεσία και ενιαίες θέσεις.

Αυτό το παιγνίδι των δύο υπερδυνάμεων, για το ποιος θα επικρατήσει στον κόσμο κατά τα επόμενα 50 χρόνια, αντικατοπτρίζει και η πρόσφατη επίσκεψη του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ στη Ρώμη και το Παρίσι.

Μπορεί στην Ιταλία ο Κόντε και ο Σαλβίνι να «αγόρασαν» το κινεζικό projectγια τους δρόμους του μεταξιού, το οποίο ανοίγει την πόρτα στα σχέδια της ασιατικής υπερδύναμης, αλλά δεν κινήθηκε κατά το ίδιο τρόπο ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, έχοντας σαφώς πολύ μεγαλύτερη συναίσθηση σχετικά με το στρατηγικό βάθος των εξελίξεων.

Οι Ιταλοί μπορεί να έριξαν το βάρος στα πρόσκαιρα οικονομικά οφέλη που αποφέρουν οι συμφωνίες με τους Κινέζους, αδιαφόρησαν ωστόσο για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες.., λειτούργησαν απολύτως καιροσκοπικά, ως καλοί λαϊκιστές που είναι.

Αντιθέτως ο Μακρόν ενήργησε ως ο αντίπαλος πόλος ενός σκληρού παιγνιδιού, το οποίο ως υπόβαθρο έχει τεράστια οικονομικά και τεχνολογικά συμφέροντα, αλλά και πολιτικές εξαρτήσεις, τις οποίες δεν μπορεί να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί μόνη της μία ευρωπαϊκή χώρα.

Κάλεσε λοιπόν και τη Μέρκελ δίπλα του, μαζί με τον Γιούνκερ, δείχνοντας ότι η Ευρώπη δεν θα είναι διαθέσιμη στα επεκτατικά σχέδια της Κίνας. Τα 30 δισ. ευρώ για τα airbus δεν μετατράπηκαν σε ένα δώρο πολιτικής υποχώρησης για τους Ευρωπαίους, αποδείχθηκαν η παραδοσιακή ανθοδέσμη της επίσκεψης προς τους οικοδεσπότες, η οποία υποδηλώνει ωστόσο τις πραγματικές προθέσεις της ασιατικής υπερδύναμης.

Όλα τούτα δεν είναι απλές εμπορικές συναλλαγές και σχέσεις οικονομικού ισοζυγίου. Η διείσδυση που επιχειρούν μεθοδικότατα οι Κινέζοι σε όλες τις ηπείρους, περιλαμβάνει άμεσες επενδύσεις εκ μέρους τους, με ταυτόχρονη όμως μακροχρόνια χρηματοδότηση και διαρκή τεχνική υποστήριξη, πράγμα που σημαίνει και μία μεγαλύτερη σε βάθος χρόνου πολιτική εξάρτηση.

Οι σχέσεις με την Κίνα είναι δίκοπες. Μιλάμε για οικονομία, αλλά και παράλληλα για επιρροή, δύναμη και επιβολή στη διεθνή σκακιέρα. Στις τρίτες χώρες οι Κινέζοι επενδύουν σε λιμάνια, σε αεροδρόμια, σε σιδηροδρόμους, σε παραδοσιακούς κλάδους βιομηχανίας και πραγματοποιούν στη χώρα τους απίστευτες επενδύσεις στους τομείς αιχμής, την πληροφορική και την τεχνητή νοημοσύνη. Τομείς που προκαλούν πολλαπλασιαστικά πλεονεκτήματα, ιδίως απέναντι σε χώρες που βρίσκονται πολύ πιο πίσω ή είναι αναγκασμένες να αγοράσουν την τεχνογνωσία τους.

Η Κίνα καλύπτει το 60% του συνολικού όγκου των παγκόσμιων επενδύσεων σήμερα στην τεχνητή νοημοσύνη, είναι εξαιρετικά χαρακτηριστικό… Είναι δυνάμει η ανερχόμενη ιμπεριαλιστική δύναμη. Το θέμα για εμάς βέβαια είναι τι κάνει η Ευρώπη. Εάν έχει θέσεις συλλογικές και ένα πρώτο σχέδιο ευρωπαϊκό για αυτόν τον εντελώς καινούργιο κόσμο που έρχεται… Η απάντηση είναι όχι.

Θα πρέπει λοιπόν να επεξεργαστεί επειγόντως τη δική της ενιαία στρατηγική και αυτό ας πούμε ότι ήταν το θετικό μήνυμα από το Παρίσι. Από τη Ρώμη όμως το μήνυμα είναι ότι η πολιτική της Κίνας μπορεί να βάλει σε κίνδυνο διαίρεσης ολόκληρη την Ευρώπη.

* Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ με καταγωγή από την Δωρίδα