- Διαφήμιση -
Χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά
Στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα παρατηρείται ένα μεγάλο θεσμικό έλλειμμα, που εξακολουθεί να γεννά σοβαρές ανησυχίες. Εάν, για παράδειγμα, ξεσπάσει τα επόμενα χρόνια μία νέα κρίση, είναι καλά θωρακισμένο το τραπεζικό σύστημα για να αποφύγει τις ίδιες οδυνηρές συνέπειες ; Η απάντηση είναι όχι.
Δέκα χρόνια μετά από τη γενίκευση της κρίσης με την κατάρρευση της Lehman Brothers, τον Σεπτέμβριο του 2008, το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα παραμένει εξίσου ευάλωτο απέναντι στους ισχυρούς κινδύνους.
Υπάρχει ένα τεράστιο έλλειμμα στις θεσμικές υποδομές, όπως συνέβαινε και τότε, και επιπλέον, τώρα, προστέθηκε ένα τρομακτικό κενό εμπιστοσύνης στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις και τις διεθνείς συναλλαγές. Το προκάλεσαν, πρώτον η ανερμάτιστη πολιτική του Τράμπ και δεύτερον το επικείμενο Brexit.
-- Διαφήμιση --
Πράγματι, στις υποδομές ασφαλείας του χρηματοοικονομικού συστήματος, οι μεγάλες δυνάμεις δεν θεσμοθετούν σιδερένιους κανόνες όπως θα όφειλαν και όταν κάποτε το πράττουν, κανείς επί της ουσίας δεν εφαρμόζει τίποτε στην πράξη.
Ούτε υπάρχει ένας γερός και αξιόπιστος μηχανισμός που παράγει και μπορεί να επιβάλει πρότυπα και νόμους, να προωθεί ρυθμίσεις και εργαλεία συνεργασίας για τις τράπεζες σε παγκόσμια κλίμακα.
Τα λάθη, όπως δείχνουν τα πράγματα, επαναλαμβάνονται. Κυριαρχεί ο άγριος ανταγωνισμός κολοσσιαίων φυσικά οικονομικών συμφερόντων και η σύγκρουση αντί της παγκόσμιας συνεννόησης, σε ένα κονιορτοποιημένο εποπτικά χρηματοοικονομικό σύστημα.
Από τη Νέα Υόρκη και τη Φρανκφούρτη μέχρι το Λονδίνο και το Τόκυο και από τις εμπορικές τράπεζες και τις επενδυτικές μέχρι τα θηριώδη κερδοσκοπικά funds και τα ασφαλιστικά συμβόλαια. Τι αλήθεια μπορεί να συμβεί σε ένα τόσο ρευστό διεθνές περιβάλλον ;
Υπάρχει ο κίνδυνος μίας νέας οικονομικής κρίσης ; Είναι αυτό για το οποίο κανείς δεν θέλει να μιλάει, κάτι το οποίο όμως πρέπει πάντα να επισημαίνει ενόψει πιθανών καταστροφικών απειλών.
Δεν είναι τυχαίο ότι τα ανησυχητικά μηνύματα πυκνώνουν στον διεθνή Τύπο, καθώς αυξάνονται οι ανατροπές στη γεωπολιτική σκακιέρα και αναθεωρούνται οι πολιτικές των μεγάλων υπερδυνάμεων, με ότι επικίνδυνο μπορεί αυτό να συνεπάγεται για την οικονομία (βλέπε για παράδειγμα τον εμπορικό πόλεμο που κήρυξε ο Τράμπ στην Ευρώπη και την Κίνα).
Υπάρχει λοιπόν ένας σοβαρός κίνδυνος, όντως! Ο κίνδυνος μίας νέας κρίσης, ο οποίος δημιουργείται από τις διαιωνιζόμενες ανεπάρκειες ενός παγκόσμιου συστήματος, πιο πολυ-πολικού συστήματος μάλιστα σε σύγκριση με το 2008, συν ορισμένους νέους πολύ αρνητικούς παράγοντες στη διεθνή σκηνή :
Πρώτον, ότι ο Τράμπ κτυπάει ανελέητα τα διεθνή θεσμικά όργανα, τους παραδοσιακούς διεθνείς οργανισμούς που λειτουργούν πάντα ως μηχανισμοί αποσυμπίεσης και διαχείρισης μίας κρίσης. Υπάρχει περίπτωση να πιστέψει κανείς ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να βάλει σήμερα πλάτη στις ευρωπαϊκές τράπεζες, εάν ας πούμε για παράδειγμα χρειαστούν κάποια σημαντική βοήθεια ; Όχι, κανείς. Ο Τράμπ αντιθέτως λειτουργεί κόντρα στην πάλαι ποτέ στρατηγική της Δύσης, αποδομεί τις σχέσεις με την Ευρώπη σχεδόν σε όλα τα επίπεδα.
Δεύτερον, ότι το Brexit που είναι επίσης ένα εντελώς καινούργιο φαινόμενο, προκαλεί από μόνο του πολλές ανασφάλειες για το άμεσο μέλλον του χρηματοοικονομικού συστήματος και των διεθνών συναλλαγών. Εκτός από το γεγονός ότι θα χάσει το Λονδίνο το ευρωπαϊκό του διαβατήριο και την αντίστοιχη επιρροή του, θα αλλάξουν χαρακτήρα και ρήτρες συμβόλαια ύψους πολλών τρισεκατομμυρίων ευρώ, μετά από την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε.. Από μόνη της η εξέλιξη αυτή είναι ένα ισχυρός κραδασμός, του οποίου δεν έχουν ακόμη αποτιμηθεί οι συνέπειες.
Τρίτον, ένας ακόμη δυσμενής παράγοντας είναι ότι το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα παραμένει ακόμη ένα ημιτελές οικοδόμημα. Η τραπεζική ένωση θέλει τουλάχιστον επτά χρόνια για να ολοκληρωθεί, ενώ παράλληλα, το πρόβλημα των «κόκκινων δανείων» παίρνει ογκώδεις διαστάσεις σε πολλές από τις ευρωπαϊκές οικονομίες και ανακυκλώνει τα προβλήματα κεφαλαιακής ασφάλειας και ρευστότητας των τραπεζών.
*Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ με καταγωγή από την Δωρίδα
- Διαφήμιση -