Απαιτείται επειγόντως « Κλεισθένης ΙΙ » για να διορθώσει τα λάθη και τις αστοχίες του « Κλεισθένη Ι »
Του Κώστα Αντωνόπουλου *
Χρόνος ανάγνωσης: 10 λεπτά
Νέο Νόμο πρέπει να καταθέσει η Κυβέρνηση και να ψηφίσει η Βουλή, για να διορθώσει τις αστοχίες και προχειρότητες του πρόσφατα ψηφισθέντος Νόμου 4555/19-7-2018, «Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι».
Στο παρόν άρθρο, θα αναφερθώ σε δύο μόνο περιπτώσεις προχειρότητας, από τις πολλές του πολυσυζητημένου «Προγράμματος ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι» που αποτελεί πλέον Νόμο του Κράτους.
ΠΡΩΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ: Εκλογές κοινοτήτων άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων – Υποψηφιότητες, κατάρτιση συνδυασμών.
Σύμφωνα με το άρθρο 16 του «Κλεισθένη Ι» προβλέπεται ότι:
«Ο αριθμός των υποψήφιων συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών του συμβουλίου της οικείας κοινότητας με δυνατότητα προσαύξησης έως και τριάντα τοις εκατό (30%). Αν κατά τον υπολογισμό του πιο πάνω αριθμού προκύπτει δεκαδικός αριθμός και το δεκαδικό κλάσμα του αριθμού αυτού είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 0,5, ο ακέραιος αριθμός αυξάνεται κατά μία μονάδα. Κατ’ εξαίρεση, στις κοινότητες που εκλέγουν πενταμελή συμβούλια, ο αριθμός των υποψηφίων μπορεί να προσαυξάνεται κατά έναν (1) ακόμα υποψήφιο…».
Με το άρθρο 5 του ίδιου Νόμου, προσδιορίζονται τα μέλη του Συμβουλίου Κοινότητας, ανάλογα με τον μόνιμο πληθυσμό της απογραφής του 2011.
Σύμφωνα λοιπόν με τις διατάξεις του άρθρου αυτού
«Το συμβούλιο της κοινότητας αποτελείται από πέντε (5) μέλη σε κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από τριακόσιους έναν έως δύο χιλιάδες (301-2.000) κατοίκους, από επτά (7) μέλη σε κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από δύο χιλιάδες έναν έως δέκα χιλιάδες (2.001-10.000) κατοίκους, από έντεκα (11) μέλη σε κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από δέκα χιλιάδες έναν έως πενήντα χιλιάδες (10.001-50.000) κατοίκους και από δεκαπέντε (15) μέλη σε κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από πενήντα χιλιάδες έναν (50.001) και άνω κατοίκους».
Από το συνδυασμό των δύο άρθρων που προαναφέραμε, έχουν προκύψει διαφορετικές ερμηνείες, σχετικά με τον αριθμό των υποψηφίων στις Κοινότητες με πληθυσμό από 300 έως 2.000 κατοίκους, λόγω ασάφειας στη διατύπωση του άρθρου 16 και έλλειψης αναλογικότητας μεταξύ του αριθμού των υποψηφίων με τις Κοινότητες που έχουν μεγαλύτερο αριθμό κατοίκων.
Μία ερμηνεία, εκτιμά ότι στις Κοινότητες με πληθυσμό από 300 έως 2.000 κατοίκουςοι συνδυασμοί μπορεί να έχουν μέχρι οκτώ (8) υποψηφίους. Δηλαδή πέντε (5) που είναι ο αριθμός των εδρών, δύο (2) επιπλέον από την προσαύξηση κατά 30% και ένα (1) ακόμη υποψήφιο σύμφωνα με την εξαίρεση.
Στην περίπτωση αυτή παρατηρείται παραβίαση της αναλογικότητας του αριθμού των υποψηφίων μεταξύ των Κοινοτήτων, διότι οι Κοινότητες από 300 έως 2.000 κατοίκους, θα έχουν προνομιακά μέχρι οκτώ (8) υποψήφιους, έναντι των άλλων.
Άλλη ερμηνεία, εκτιμά ότι δεν πρέπει να προσμετρηθεί η προσαύξηση του 30% στις παραπάνω Κοινότητες,για να μη διαταραχθεί η αναλογικότητα του αριθμού των υποψηφίων μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών Κοινοτήτων. Προσμετρά μόνο τον κατ’ εξαίρεση υποψήφιο και ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων σύμφωνα με αυτή ανέρχεται στους έξι (6).
ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ: Σταυροί προτίμησης Δημοτικών Συμβούλων.
Σύμφωνα με την παράγραφο 2, του άρθρου 25 του «Κλεισθένη Ι», που είναι πιστή αντιγραφή του άρθρου 27 του Νόμου 3852/2010 Πρόγραμμα «Καλλικράτης», προβλέπεται ότι:
«…Για την εκλογή δημοτικών συμβούλων σε δήμους που αποτελούνται από περισσότερες εκλογικές περιφέρειες, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ ενός ή δύο ή τριών υποψηφίων της εκλογικής περιφέρειας στους εκλογικούς καταλόγους της οποίας είναι γραμμένος και υπέρ ενός υποψηφίου σε μία από τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του οικείου δήμου…».
Σύμφωνα όμως με το άρθρο 35του «Κλεισθένη Ι»:
«Τακτικοί δημοτικοί σύμβουλοι εκλέγονται, από τους υποψηφίους καθενός από τους συνδυασμούς του άρθρου 31, κατά σειρά, αυτοί που έλαβαν τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης, στην οικεία εκλογική περιφέρεια».
Αυτή είναι κραυγαλέα περίπτωση προχειρότητας, όπου το ένα άρθρο αναιρεί τοάλλο. Από τη μια δίνει τη δυνατότητα στους εκλογείς να ψηφίσουν και ένα υποψήφιο από άλλη εκλογική περιφέρεια ή δημοτική ενότητα, όπως ονομάζονταν με τον «Καλλικράτη» και από την άλλη δεν προσμετρά την ψήφο τους υπέρ του συγκεκριμένου υποψηφίου.
Αυτή η διάταξη συνιστά βάναυση προσβολή της βούλησης των εκλογέων, αφού έτσι ακυρώνεται η ψήφος τους και η προτίμησή τους σε υποψήφιο άλλης περιφέρειας του ίδιου δήμου.
Αν ισχύσει η διάταξη αυτή, θα εκλέγονται σε αρκετές περιπτώσεις δημοτικοί σύμβουλοιμε λιγότερες ψήφους, έναντι άλλων συνυποψήφιων τους και η εκλογή θα κρίνεται πολλές φορές στα αρμόδια δικαστήρια, αντί στην κάλπη.
Αυτό το γεγονός θα ευτελίσει την εκλογική διαδικασία και την συνοχή των συνδυασμών.
Το άρθρο 35 θα είχε νόημα, αν όριζε ότι οι εκλογείς έχουν δικαίωμα να ψηφίζουν υποψηφίους μόνο της εκλογικής του περιφέρειας.
Δεν μπορώ να φανταστώ άλλη ερμηνεία, για να είμαι επιεικής, πέραν της απειρίας και της προχειρότητας των συντακτών του νόμου, καθώς και την έλλειψη σοβαρής νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας.
Είναι φανερό ότι δεν συμβουλεύτηκαν, ούτε τα υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου Εσωτερικών που έχουν μεγάλη εμπειρία στη σύνταξη νομοσχεδίων, ούτε νομικούς, αλλά ούτε και αυτοδιοικητικά στελέχη με εμπειρία εκλογών.
Αν ισχύσουν αυτές οι διατάξεις, οι επικεφαλείς των συνδυασμών στις Κοινότητες δεν θα είναι σε θέση να προσδιορίσουν τον ακριβή αριθμό των υποψηφίων. Το ρίσκο από λάθος ερμηνεία θα είναι μεγάλο, και η εκλογή θα εξαρτάται σε πολλές περιπτώσεις από την ερμηνεία του αρμόδιου δικαστηρίου, αν υποβληθούν σχετικές ενστάσεις.
Ο σχεδιασμός των υποψήφιων Δημάρχων στη σύνθεση του ψηφοδελτίου θα έχει να αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα.
Η έκδοση ερμηνευτικών εγκυκλίων δεν μπορεί να καλύψει τα κενά αυτά, διότι πρόκειται για βασικές εκλογικές διατάξεις.
Συμπερασματικά, είναι απολύτως απαραίτητη η κατάθεση και ψήφιση νέου νόμουπροκειμένου να διορθωθούν οι εξόφθαλμες αυτές περιπτώσεις αλληλοσυγκρουόμενων διατάξεων, που αν εφαρμοστούν θα οδηγήσουν σε πρωτοφανές εκλογικό αλαλούμτη διαδικασία των δημοτικών εκλογών του 2019.
Τελικά, οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι και οι επικεφαλείς των συνδυασμών στις Κοινότητες, θα συνωστίζονται στο δικαστήριο, για να ξεκαθαριστεί ποιος θα εκλεγεί.
Η διαπίστωση της ανάγκης για ψήφιση νέου νόμου, που θα διορθώσει τις αστοχίες και παραλήψεις του νόμου που ψηφίστηκε πριν από τρεισήμισι μήνες, αποτελεί σίγουρα αρνητικό στοιχείο για την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών.
*Ο Κώστας Αντωνόπουλος είναι Εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Δωρίδος