Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility

- Διαφήμιση -

“Πισώπλατες μαχαιριές” στην Αυτοδιοίκηση με το Πολυνομοσχέδιο που ψήφισε η Κυβέρνηση

Του Κώστα Αντωνόπουλου*

- Διαφήμιση -

Χρόνος ανάγνωσης: 16 λεπτά

Ψηφίστηκε πριν από λίγες ημέρες το Πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών, για την ολοκλήρωση της συμφωνίας πλαίσιο των δημοσιονομικών στόχων και στρατηγικής 2019 – 2022.

Η λεγόμενη συμφωνία με τα Σκόπια που έφερε η Κυβέρνηση, η πρόταση μομφής από την Αξιωματική Αντιπολίτευση, οι πολιτικές αναταράξεις στα υπόλοιπα κόμματα κ.ά, είχαν ως αποτέλεσμα να περάσουν απαρατήρητες οι επιπτώσεις από την ψήφιση του Πολυνομοσχεδίου.

Ο νέος πλέον νόμος έχει σωρεία διατάξεων που επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την οικονομική κατάσταση των εργαζομένων, των συνταξιούχων, των επιχειρήσεων, καθώς και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

-- Διαφήμιση --

Στο άρθρο αυτό θα αναφερθώ ειδικά στις αντί-αυτοδιοικητικές διατάξεις του νόμου που ψηφίστηκε, διότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι τοπικές κοινωνίες υφίστανται σοβαρό πλήγμα με επιπλέον συνέπειες από αυτές τις διατάξεις, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται δραματικά η λειτουργία των Δήμων και των Περιφερειών.

  • Ραγδαία μείωση εσόδων της Αυτοδιοίκησης  

Μειώνονται ραγδαία οι μεταβιβαζόμενοι από την Κυβέρνηση, Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (Κ.Α.Π), προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Οι πόροι της Αυτοδιοίκησης μειώθηκαν το Μάιο του 2017, με τον νόμο για τις ρυθμίσεις του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018-2022 που ψήφισε η Κυβέρνηση. Με τις νέες διατάξεις που ψηφίστηκαν πριν από λίγες ημέρες, μειώνονται ακόμη περισσότερο κατά εκατοντάδες εκατομμύρια, καθιστώντας προβληματική ακόμη και τη στοιχειώδη λειτουργία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β΄ βαθμού.

Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τη σύγκριση των ποσών μεταξύ των νόμων του 2017 και του 2018, η Κυβέρνηση μειώνει επιπλέον τους ΚΑΠ, για το έτος 2018 κατά 126 εκατομμύρια, για έτος 2019 κατά 848 εκατομμύρια, για το έτος 2020 κατά 724 εκατομμύρια και για τα έτη 2021 και 2022 κατά 725εκατομμύρια για κάθε έτος.

Η οικονομική κατάσταση της Αυτοδιοίκησης επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο και από το γεγονός ότι, πέρα από τις παραπάνω μειώσεις, πρέπει να συνυπολογίσουμε και τα ποσά που οφείλει το Κράτος στην Αυτοδιοίκηση, από το 2010 μέχρι σήμερα.

Το ύψος των οφειλών του Κράτους προς την Αυτοδιοίκηση σύμφωνα με την τοποθέτηση του Προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, υπολογίζεται σε 13 δις ευρώ, ενώ σύμφωνα με τον εκπρόσωπο τους ΣΥΡΙΖΑ υπολογίζεται σε 10 δις ευρώ.

Κατά καιρούς η Κυβέρνηση ανακοινώνει έκτακτες επιχορηγήσεις προς τους ΟΤΑ, δίνοντας την εντύπωση ότι τους ενισχύει, ενώ αν κοιτάξει κάποιος προσεκτικά τις σχετικές αποφάσεις, θα διαπιστώσει ότι πρόκειται για μέρος των χρημάτων που τους οφείλει.

Δηλαδή, με τα χρήματα που οφείλει και δεν αποδίδει, κάνει επικοινωνιακά παιγνίδια εντυπώσεων.

  • Απογύμνωση της Αυτοδιοίκησης από προσωπικό

Η απογύμνωση των ΟΤΑ από προσωπικό θα συνεχιστεί, αφού μειώνονται ακόμη περισσότερο οι προσλαμβανόμενοι σε σχέση με τους αποχωρούντες υπαλλήλους.

Εάν αυτή η μείωση συσχετιζόταν με ταυτόχρονη εισαγωγή ψηφιακών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των πολιτών, θα είχε κάποιο νόημα.

Εδώ όμως όχι μόνο δεν συμβαίνει αυτό, αλλά στοχοποιείται η Τοπική Αυτοδιοίκηση και τιμωρούνται οι πολίτες των τοπικών κοινωνιών που εξυπηρετούνται από τους Ο.Τ.Α.

Αν κοιτάξουμε προσεκτικά τους πίνακες προσλήψεων – αποχωρήσεων που περιλαμβάνονται στους νόμους του 2017 και του 2018 και συγκρίνουμε τις περιπτώσεις της Κεντρικής Διοίκησης, που είναι υπό τον απόλυτο έλεγχο της Κυβέρνησης και των Ο.ΤΑ που έχουν θεσμοθετημένη Συνταγματικά αυτοτέλεια, θα παρατηρήσουμε πλήρη ανατροπή μεταξύ αυτών που ψηφίστηκαν το 2017 και αυτών που ψηφίστηκαν το 2018 από την Κυβέρνηση.

Αναφέρω ενδεικτικά τις προβλέψεις για τα έτη 2018 και 2019, που είναι και θεωρητικά τα υπολειπόμενα έτη διακυβέρνησής της.

Ο νόμος του 2017 προέβλεπε ότι, το έτος 2018 θα μειώνονταν οι προσλήψεις στην Κεντρική Διοίκηση κατά 4.344 υπαλλήλους και στην Αυτοδιοίκηση κατά 2.161 υπαλλήλους.

Με το νόμο του 2018 ανατρέπεται η σχέση αποχωρούντων και προσλαμβανομένων και στην Κεντρική Διοίκηση αντί μείωσης του προσωπικού κατά 4.344 όπως είχε ψηφιστεί, προκύπτει αύξηση κατά 796 υπαλλήλους. Στην Αυτοδιοίκηση προκύπτει μείωση κατά 969 υπαλλήλους.

Το έτος 2019, που ίσως θα είναι και προεκλογικό, η αντίστοιχη πρόβλεψη ήταν, μείωση προσωπικού στην Κεντρική Διοίκηση κατά 4.726 υπαλλήλους και στην Αυτοδιοίκηση κατά 2.075 υπαλλήλους. Με το νόμο του 2018 ανατρέπεται και πάλι η σχέση και στην Κεντρική Διοίκηση αντί μείωσης του προσωπικού κατά 4.726 προκύπτει αύξηση κατά 1.246 υπαλλήλους. Στην Αυτοδιοίκηση και πάλι προκύπτει μείωση κατά 1.092 υπαλλήλους.

Συγκριτικά για τα δύο αυτά έτη η Αυτοδιοίκηση παρά τις τεράστιες ανάγκες της, θα είναι φτωχότερη σε ανθρώπινους πόρους κατά 2.061 υπαλλήλους, ενώ η ελεγχόμενη από την Κυβέρνηση Κεντρική Διοίκηση αντί να μειώσει το προσωπικό της, όπως είχε αρχικά σχεδιάσει η Κυβέρνηση κατά 9.070 υπαλλήλους, το αυξάνει κατά 2.042.

Η συσχέτιση της παραπάνω ανατροπής με προεκλογικού χαρακτήρα υποσχέσεις της Κυβέρνησης είναι κάτι παραπάνω από εμφανής.

Εμφανής είναι επίσης στοχοποίηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η τιμωρία των πολιτών στις τοπικές κοινωνίες που εξυπηρετούνται από τους Ο.Τ.Α.

  •   Ταμειακά διαθέσιμα, καθαίρεση οργάνων & υπαλλήλων της Αυτοδιοίκησης

Το ζήτημα των ταμειακών διαθεσίμων, ήταν πάντοτε ενεργό ως κυβερνητική σκέψη.

Οι διατάξεις που κατετέθησαν είναι αυτοδιοικητικά πέραν κάθε φαντασίας, ευθέως αντισυνταγματικές, σε τόσο πρόδηλο βαθμό που δεν αξίζει καν η παράθεση επιχειρηματολογίας για την αποδόμησή τους

Είναι πασιφανές ότι θα καταπέσουν με την πρώτη αυτοδιοικητική προσφυγή στη Δικαιοσύνη, καθώς καθιστούν κουρελόχαρτο τη Συνταγματική πρόβλεψη περί αυτοτέλειας των Ο.Τ.Α.

Θεσμικά, όμως, οφείλουμε να εστιάσουμε στις ΚΥΡΩΣΕΙΣ που ο νομοθέτης επιφυλάσσει στους «απείθαρχους», παραπέμποντας στο σημείο που περιλαμβάνει τους Ο.Τ.Α.

Σε διάταξη του νέου νόμου ορίζεται ρητά ότι «Οι Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, … συμπεριλαμβανομένων και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού…»,

Σε άλλη διάταξη αναφέρει «Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του εκάστοτε εποπτεύοντος Υπουργού είναι δυνατή, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης φορέα … η καθαίρεση των μελών του Δ.Σ. του φορέα, των εκτελεστικών του οργάνων και του Προϊσταμένου Οικονομικών Υπηρεσιών. Με την ίδια ή όμοια απόφαση δύναται να μειώνεται το ύψος της ετήσιας επιχορήγησης του φορέα από τον Τακτικό Προϋπολογισμό»

Η Κυβέρνηση ονειρεύεται ότι, με απόφαση δύο Υπουργών της θα μπορεί να καθαιρεί, μεταξύ άλλων, τα απευθείας από το λαό εκλεγμένα όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που ασκούν εκτελεστικές αρμοδιότητες, δηλαδή το Δήμαρχο και τον Περιφερειάρχη, το Δημοτικό και το Περιφερειακό Συμβούλιο, την Εκτελεστική Επιτροπή και την Οικονομική Επιτροπή τους.

Επίσης ονειρεύεται ότι θα μπορεί να καθαιρεί αυτοδιοικητικούς υπαλλήλους και προϊσταμένους, με αποφάσεις δυο Υπουργών της, κατά παράκαμψη του υπαλληλικού κώδικα και όλων τω νόμων που ισχύουν για τις πειθαρχικές διαδικασίες.

Αυτές οι καθεστωτικές αντιλήψεις, δεν αρμόζουν στη Δημοκρατική Ελλάδα και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να εφαρμοστούν, αφού όπως προανέφερα είναι πέρα για πέρα αντισυνταγματικές. Το γεγονός όμως ότι η Κυβέρνηση τις συμπεριέλαβε στο νόμο που ψήφισε, δείχνει απλώς τη νοοτροπία που τη διακατέχει. 

Πρόσθετη κύρωση, “ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ το ύψος της ετήσιας ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗΣ του φορέα από τον τακτικό προϋπολογισμό”.

Πολιτικά, θεσμικά, συνταγματικά, νομικά, λογικά, από κάθε προσέγγιση, τα άρθρα αυτά του νόμου όχι μόνον πάσχουν, αλλά στερούνται σοβαρότητας.

Επιπλέον, ειδικά για το ζήτημα των ταμειακών διαθεσίμων, εφιστώ την προσοχή σε μια παράγραφο διάταξης του νέου νόμου.

«Σε περιπτώσεις ακραίων συνθηκών ρευστότητας και αποκλειστικά για λόγους προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος, ο Υπουργός Οικονομικών δύναται να προσδιορίζει ειδικά όρια απολήψεων για την πληρωμή των ανελαστικών δαπανών των φορέων. Ως έκτακτες συνθήκες ρευστότητας νοούνται αποκλειστικά οι περιστάσεις στις οποίες καθίσταται αδύνατη η χρηματοδότηση ανελαστικών υποχρεώσεων του Κράτους».

Δηλαδή η Κυβέρνηση μεριμνά να νομοθετήσει τι θα γίνεται σε περίπτωση “ΑΚΡΑΙΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ”, όταν ουσιαστικά θα αποχαιρετούμε τα ταμειακά διαθέσιμα, καθώς θα τα χρησιμοποιεί ο Υπουργός Οικονομικών κατά βούληση για να μην αθετηθούν ανελαστικές υποχρεώσεις, που μόνος του θα προσδιορίζει ποιες θα είναι.

Απίστευτα πράγματα για κυρίαρχη Χώρα με συνταγματική τάξη, θεσμούς και δημοκρατική λειτουργία.

Για το θέμα αυτό η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής δημοσίευσε πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου, τον προβληματισμό της περί της αντισυνταγματικότητας των συγκεκριμένων διατάξεων.

  • Υποχρεωτική ταμειακή διαχείριση των διαθεσίμων της Αυτοδιοίκησης, από την Τράπεζα της Ελλάδος

Τα ταμειακά διαθέσιμα των Δήμων θα τηρούνται, με βάση το νέο νόμο, υποχρεωτικά στην Τράπεζα της Ελλάδος, εκτός αυτών που έχουν κατατεθεί στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Όσοι δεν συμμορφωθούν «προς τας υποδείξεις» θα υποστούν κυρώσεις που φτάνουν στη μείωση των ΚΑΠ.

Η Κυβέρνηση όμως, αποσιωπά το γεγονός ότι υποκαταστήματα της Τράπεζας Ελλάδος δεν υπάρχουν παντού, παρά μόνο σε μεγάλες πόλεις. Πως θα εξυπηρετούνται οι τραπεζικές συναλλαγές των Δήμων και των δημοτών στους ορεινούς και νησιωτικούς Δήμους και σε όσους δεν υπάρχει υποκατάστημα της Τράπεζας, όπως στο Δήμο Δωρίδος; Άγνωστο.

Το απόγειο όμως του συγκεντρωτισμού και της γραφειοκρατικής νοοτροπίας είναι ότι οποιοσδήποτε Δήμος μεγάλος ή μικρός, σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας, σε μεγάλες πόλεις, σε ορεινές περιοχές ή σε μικράνησιά, θελήσει να ανοίξει οποιονδήποτε τραπεζικό λογαριασμό, θα χρειαστεί απόφαση του υπουργού Οικονομικών!

  • Τα πλεονάσματα

Μετά τον περιορισμό των κρατικών επιχορηγήσεων προς την Αυτοδιοίκηση, θα ήταν λογικός ο περιορισμός των πλεονασμάτων της, με την τάση να προσαρμοστούν στις θεσμικές Ευρωπαϊκές υποχρεώσεις, οι οποίες ορίζουν ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.

Όπως προκύπτει από τις διατάξεις του νέου νόμου η Κυβέρνηση δεν ζητά απλώς από την Αυτοδιοίκηση, να προσφέρει πλεονάσματα στον Κρατικό Προϋπολογισμό, αλλά για το 2022 προβλέπει το εξωπραγματικό ποσό των 661 εκατ. ευρώ, ως πλεόνασμα, από τα τσεκουρωμένα κρατικά έσοδα της Αυτοδιοίκηση.

Θα μπορούσαν ενδεχόμενα να παραχθούν πλεονάσματα εάν προβλεπόταν η δραστική μείωση των δαπανών των ΟΤΑ.

Όπως προκύπτει από το στοιχεία που επικαλείται η ίδια η Κυβέρνηση, οι συνολικές δαπάνες της Αυτοδιοίκησης αναμένεται να αυξηθούν, το 2022, κατά 135 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το 2016.

Άρα ούτε από την άποψη των δαπανών δικαιολογούνται τα τεράστια αυτά πλεονάσματα.

Αφού όμως μειώνονται οι επιχορηγήσεις, δεν αποδίδονται οι οφειλές του Κράτους και αυξάνονται οι δαπάνες, πως μπορεί να δικαιολογηθούν τα τεράστια πλεονάσματα που καλείται να προσφέρει η Αυτοδιοίκηση;  

Προφανώς με την αύξηση των ιδίων εσόδων τους από Τέλη – Δικαιώματα και Φόρους – Εισφορές.

Η Κυβέρνηση προβλέπει ότι τα εν γένει φορολογικά έσοδα των Δήμων, το 2022 θα είναι κατά 265 εκατ. ευρώ μεγαλύτερα από ότι το 2016.

Η συγκεκριμένη πρόβλεψη τίθεται, εκ των πραγμάτων, σε αμφισβήτηση εάν υπολογίσουμε ότι, σε ένα λαό που έχει εξαντλήσει προ πολλού τη φοροδοτική του ικανότητα, η Κυβέρνηση επιβάλλει σύμφωνα με τα στοιχεία που η ίδια παραθέτει, για την περίοδο 2016-2022, 4,6 δις ευρώ νέα φορολογικά βάρη.

Σε αυτήν την προβλεπόμενη φοροκαταιγίδα δεν συμπεριλαμβάνονται τα αναμενόμενα από την Κυβέρνηση, φορολογικά έσοδα των Δήμων.

Δηλαδή με απλά λόγια για να προσεγγίσουν οι Δήμοι αυτά τα εξωπραγματικά πλεονάσματα, πρέπει να μη κάνουν κανένα έργο και να κρατάνε τα χρήματα στο ταμείο.Να εξοντώσουν οικονομικά του δημότες τους με την επιβολή απίστευτα μεγάλων ποσών για τέλη και φόρους. Αν οι δημότες δεν έχουν να πληρώσουν, αφού ήδη το Κράτος θα τους έχει στραγγίξει με τους δικούς του φόρους, θα υποχρεώνει η Κυβέρνηση τους Δήμους να τους σέρνουνστα δικαστήρια.

Όλα αυτά είναι απίστευτα και εξωπραγματικά και θέλει πολύ μεγάλη φαντασία για να πιστέψει κάποιος ότι μπορούν να εφαρμοστούν.

  • Δημιουργία φορέα με Αυτοδιοικητικές αρμοδιότητες

Οι διατάξεις του νέου νόμου που αναφέρονται στην ίδρυση φορέα διαχείρισης κοινοχρήστων χώρων , στο χώρο του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού, ξεπερνούν και την πλέον νεοφιλελεύθερη φαντασία.

Δεν είναι τυχαίο ότι έρχεται ως συνέχεια της σύστασης ανάλογου φορέα για την Αθήνα που επιχειρεί να παρακάμψει το Δήμο Αθηναίων.

Οι διατάξεις αυτές αφορούν τους Δήμους Αλίμου, Γλυφάδας και Ελληνικού-Αργυρούπολης.

Νομοθετούν τη σύσταση φορέα με τη νομική μορφή νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, που θα είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, την περισυλλογή και μεταφορά απορριμμάτων, την παροχή υπηρεσιών ηλεκτροφωτισμού, τη μέριμνα και τη λήψη μέτρων για την απρόσκοπτη πρόσβαση στους κοινόχρηστους χώρους, τη συντήρηση και διαχείριση οδικών υποδομών, την ονομασία των οδών, πλατειών, την τοποθέτηση πινακίδων πληροφορίας, την αρίθμηση κτισμάτων, τη διενέργεια δημοπρατήσεων, την έγκριση, τον έλεγχο και την παραλαβή έργων και εργασιών, κλπ.

Οι πόροι και τα έσοδα του φορέα προέρχονται εκτός από τη χρηματοδότηση του Υπουργείου Οικονομικών και από ποσά των ανταποδοτικών τελών που εισπράττουν οι Δήμοι, εντός των οποίων κείται το ακίνητο.

Σε περίπτωση που ο Δήμος δεν αποδώσει το εισπραχθέν ποσό του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού που αναλογεί στο Φορέα, τότε με αίτημα του τελευταίου, που υποβάλλεται στον Υπουργό Εσωτερικών, το ποσό αυτό παρακρατείται από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους του υπόχρεου Δήμου.

Ο στόχος αυτών των διατάξεων είναι προφανής. Δημιουργία «ιδιωτικών Δήμων» έξω από το αυτοδιοικητικό και Συνταγματικό πλαίσιο του άρθρου 102, δημιουργία τετελεσμένων γεγονότων για περαιτέρω αποδυνάμωση της Αυτοδιοίκησης με φορείς που θα λειτουργούν ως Δούρειοι Ίπποι και αφαίρεση πόρων από την Αυτοδιοίκηση.

* Ο Κώστας Αντωνόπουλος είναι οικονομολόγος, Εντεταλμένος Δημοτικός Σύμβουλος Δωρίδας

- Διαφήμιση -

Subscribe to our newsletter
Subscribe to our newsletter

Άμεσες ειδοποιήσεις για τα τελευταία άρθρα μας - στη στιγμή!

- Διαφήμιση -