Ε.Ε.: Αλλαγές με τον… ήλιο

Χρόνος ανάγνωσης: 1 λεπτό

Του Γιάννη Κοτόφωλου *

Η Ευρώπη θα υποδεχτεί το νέο χρόνο με περισσότερη αισιοδοξία,καθώς οι εξελίξεις που σημειώθηκαν κατά τον τρέχοντα χρόνο αμβλύνουν μεγάλες αβεβαιότητες και διαμορφώνουν μία σαφώς θετικότερη εικόνα για το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου. Υπάρχει ένα καλύτερο κλίμα, μία ισχυρότερη πολιτική βούληση για αλλαγές στην Ευρώπη και για συνεργασία στην κεντρική σκηνή.

Επίσης, η συγκυρία που έχει δημιουργηθεί σε διεθνές επίπεδο, διευκολύνει την υπόθεση της ενοποίησης μετά τον ίλιγγο της κρίσης. Για τους πιο ψύχραιμους παρατηρητές, ακόμη και η κυβερνητική εκκρεμότητα στη Γερμανία δεν προκαλεί ανησυχία. Η φορά των πραγμάτων είναι προς τη θετική κατεύθυνση και οι Γερμανοί δεν πρόκειται να ρισκάρουν, τους φοβίζει πολύ πάντα η αστάθεια…

Τέτοια εποχή πέρυσι ο κίνδυνος εκτροχιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν μεγάλος και η διόγκωση του αντι-ευρωπαϊκού μετώπου, με την έξαρση του λαϊκισμού και του εθνικισμού, απειλούσε πραγματικά να διαλύσει την Ευρωζώνη, να γυρίσει τον τροχό της ιστορίας πολλές δεκαετίες πίσω.

Τους πρώτους μήνες του 2017 ήταν στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων οι εκλογές στην Ολλανδία, στην Αυστρία και πάνω από όλα οι πολύ κρίσιμες εκλογές για την προεδρία στη Γαλλία, τον Μάιο. Φανερό ήταν πως σε περίπτωση επικράτησης του ακροδεξιού εθνικιστικού μετώπου, οι συνέπειες για την Ευρώπη θα ήταν ανυπολόγιστες, το ευρώ και ο ρόλος της Ευρώπης στη διεθνή σκακιέρα θα γινόντουσαν σκόνη.

Βεβαίως, το καλοκαίρι του 2016, είχε προηγηθεί το δημοψήφισμα και η επιλογή των Βρετανών να φύγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση…, προκαλώντας μεγάλες αναταράξεις στην έως τότε ισορροπία δυνάμεων.

Η ευρωπαϊκή υπόθεση δεν έχανε μόνο ένα κομμάτι από την ισχύ της, η απόφαση του Brexit αποκάλυπτε περισσότερο ίσως ότι δεν ασκούσε καμία γοητεία το ευρωπαϊκό οικοδόμημα στους λαούς της Ευρώπης. Η αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ενοποίησης ή θα έπρεπε να τεθεί σε συζήτηση εξ αρχής ή το εγχείρημα όλο να τιναχθεί εκ των πραγμάτων στον αέρα.

Οι αγωνίες αυτές στην ουσία δεν υπάρχουν σήμερα, περιορίστηκαν εντυπωσιακά. Τα μηνύματα ενόψει του 2018 είναι σαφώς πιο αισιόδοξα, παρά το γεγονός ότι στην πράξη δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη τα απαιτούμενα βήματα. Κι όμως, είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι ο γαλλο-γερμανικός άξονας που παράγει τις πλέον καθοριστικές αποφάσεις τις τελευταίες δεκαετίες ξανάρχισε να λειτουργεί.

Γερμανία και Γαλλία εκφράζουν με κάθε τρόπο την ανάγκη να εμβαθύνουν την ενοποίηση, να αναβαθμίσουν την Ευρώπη, να δημιουργήσουν ανάπτυξη. Να σχεδιάσουν κατά βάση μία νέα αρχιτεκτονική, η οποία θα ενισχύει περαιτέρω του ενιαίους κανόνες (βλέπε π.χ. τραπεζική ένωση) και θα μεταφέρει μεγαλύτερη εξουσία στα υπερεθνικά όργανα (όπως μεταξύ άλλων ο κοινός υπουργός Οικονομικών). Η Ευρώπη μπορεί να επιβιώσει στο νέο παγκόσμιο περιβάλλον μόνο ως ενιαία δύναμη και αυτό τουλάχιστον σε επίπεδο ηγεσιών έγινε συνείδηση. Είναι το κέρδος του 2017, μετά και από το απροσδόκητο αποτέλεσμα των εκλογών στις ΗΠΑ.

Το ευχάριστο είναι παράλληλα ότι οι ευρωπαϊκές οικονομίες εμφανίζουν τώρα σημάδια ανάκαμψης και οι προβλέψεις για το 2018 είναι θετικότερες για τους ρυθμούς ανάπτυξης. Αυτό δημιουργεί μία ευκολότερη βάση μεταρρυθμίσεων και δομικών αλλαγών εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας, κυρίως για την εξισορρόπηση των αντιθέσεων μεταξύ των ασθενέστερων χωρών που τσάκισε η κρίση και των οικονομικά εύρωστων που εμφανίζουν πλεόνασμα και ασκούν ασύμμετρη επιρροή στο τραπέζι.

Το σπίτι το φτιάχνεις ως γνωστόν όταν έχει ήλιο και όχι όταν βρέχει. Υπάρχει ένα έλλειμμα αλληλεγγύης το οποίο πρέπει να καλυφθεί και αυτό αποτυπώνεται και στα δύο σχέδια που υποβλήθηκαν για την οικονομική και πολιτική ένωση, από Κομισιόν και Γαλλία.

Ήρθε ο καιρός λοιπόν. Το 2018 είναι ο κατάλληλος χρόνος.Η συνεννόηση που παρατηρείται στην κορυφή, όσον αφορά τη διαμόρφωση κοινής θέσης στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και στη θωράκιση της Ευρώπης από πλευράς ασφάλειας, είναι ένα επίσης πολύ ευοίωνο μήνυμα.

*Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ με καταγωγή από την Δωρίδα