ΓΙΑΤΙ ΚΕΡΔΙΖΕΙ Η ΚΙΝΑ ΕΝΑΝΤΙ ΗΠΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗΣ

Η εκλογή του Τράμπ στην Αμερική και η αποσταθεροποίηση της Ευρώπης, διευκολύνουν, όπως δείχνουν τα πράγματα, την μετατόπιση του κέντρου βάρους των γεωπολιτικών εξελίξεων από τη Δύση στην Ανατολή. Βασικός κερδισμένος των πολιτικών ανακατατάξεων στο σημερινό ασύμμετρα πολυκεντρικό διεθνές σύστημα, εμφανίζεται πολιτικά και οικονομικά η Κίνα. Πρόκειται για ένα παιγνίδι πολύ μεγάλων δυνάμεων που αναπτύσσεται στη διεθνή σκακιέρα και από το οποίο περισσότερο ωφελημένη θα είναι η υπερδύναμη που διαθέτει το πλεονέκτημα των πιο γρήγορων αποφάσεων και την καλύτερη στρατηγική διείσδυσης και επιρροής. Αυτό λέει η κοινή λογική…

Πρώτον, στον οικονομικό και τον εμπορικό τομέα, η εσωστρέφεια που εκφράζει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, εξυπηρετεί την Κίνα να ξεδιπλώσει την δική της διεθνή εμπορική πολιτική. Κατ αρχάς η Κίνα θα καλύψει τους χώρους αποχώρησης των Ηνωμένων Πολιτειών, ενισχύοντας τους οικονομικούς της δεσμούς με τα άλλα ασιατικά κράτη, που σημαίνει ότι θα τονώσει έτσι την παρουσία της στην περιοχή, συνεπώς και την πολιτική της επιρροή. Η ανερχόμενη υπερδύναμη, του 1,3 δισεκατομμυρίων κατοίκων, αναδεικνύεται σε στρατηγικό εταίρο για πάρα πολλές νέες δυνάμεις (βλέπε Ινδία) και παράλληλα εξυπηρετεί τις σχέσεις της με τη Ρωσία, με την οποία έχει ήδη σημαντικές εμπορικές συμφωνίες. Ο άξονας Κίνας – Ρωσίας, αναμφίβολα αποκτά μεγαλύτερη κρισιμότητα και ενδιαφέρον.

Δεύτερον, με την διάθεση απομόνωσης που εκδηλώνει ο Τράμπ, τους περιορισμούς στην προοπτική του ελεύθερου εμπορίου με την Ευρώπη και την περιστολή των δαπανών για την άμυνα και την ασφάλεια του δυτικού κόσμου, βαθαίνει το ρήγμα που ήδη έχει αρχίσει να εμφανίζεται στη Δύση, μετά το ξέσπασμα της κρίσης και την ανάληψη της ευρωπαικής πρωτοκαθεδρίας από τη Γερμανία. Η Δύση δεν εμφανίζεται ως ενιαία στον απαιτούμενο σήμερα βαθμό, ενώ η Ευρώπη, ειδικότερα, κατακερματισμένη πολιτικά και με όξυνση των εσωτερικών της αντιθέσεων (μεταξύ των μελών κρατών της ) δείχνει περισσότερο αδύναμη από ποτέ στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και του άγριου ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Κίνα επενδύει αποφασιστικά στις μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους της Ευρώπης, έχοντας αποδιοργανώσει τους Γερμανούς. Αλλά και στην αμερικανική αγορά οι επιχειρηματικοί κολοσσοί της Κίνας διεισδύουν συστηματικά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, πουλώντας ανταγωνιστικά προιόντα, από τηλέφωνα μέχρι ιατρικά ρομπότ κλ.π.

Τρίτον, με δεδομένο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δείχνουν σαν να αρνούνται στο εξής να παίξουν το ρόλο της απλωμένης ανά σημείο του χάρτη υπερδύναμης, η ανερχόμενη Κίνα παρουσιάζεται για κάθε ενδιαφερόμενο αδύναμο κράτος ο εναλλακτικός στρατηγικός εταίρος. Απέναντι στην πολιτική εσωστρέφεια, η εμπορική και επενδυτική κυρίως εξωστρέφεια που οδηγεί και στην αύξηση της πολιτικής επιρροής εκτός των οικονομικών ωφελημάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι αγορές των χωρών της Αφρικής, όπου η Κίνα έχει ήδη πραγματοποιήσει γιγαντιαίες επενδύσεις. Έτσι, έχει μεγάλη πρόσβαση στον πλούτο των πρώτων υλών που διαθέτει η αφρικανική ήπειρος, ενώ, παράλληλα, αντλεί και διατροφικούς πόρους για τις ανάγκες ενός πληθυσμού που αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο του πλανήτη… Οι πολιτικές εξελίξεις, κοντολογίς, μίας Δύσης που ψάχνει να βρεί τον εαυτό της – μετά από 50 και πλέον χρόνια ευημερίας – αλλάζουν την αρχιτεκτονική του παγκόσμιου συστήματος.

* Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, με καταγωγή από την Δωρίδα