ΣΑΡΩΤΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤ ΚΑΙ ΜΙΑ ΜΟΡΦΗ ΕΥΡΩΟΜΟΛΟΓΟΥ

Του Γιάννη Κοτόφωλου *

Η μεγάλη ώρα του Μάριο
Ντράγκι, φαίνεται να φτάνει. Σε δύο ή
τρείς μήνες το Ευρωπαικό Δικαστήριο
προβλέπεται να ανακοινώσει την απόφαση
για την αγορά κρατικών ομολόγων από την
Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η οποία θα
διευκολύνει σημαντικά την τόνωση της
ρευστότητας και παράλληλα θα ανοίξει
το δρόμο για την υιοθέτηση μίας άτυπης
μορφής ευρω-ομολόγου.

Μιλάμε για κολοσσιαίας
σημασίας αποφάσεις που θα επηρεάσουν
σταδιακά την πορεία των ευρωπαικών
οικονομιών και, πολύ πιο άμεσα, των
οικονομιών της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν
σοβαρά προβλήματα και βρίσκονται σε
«πρόγραμμα».

Γιατί – αυτό θα πρέπει
να το υπογραμμίσουμε – οι κινήσεις
παρέμβασης στην αγορά κρατικών ομολόγων
από την ΕΚΤ, θα αφορούν στις οικονομίες
που βρίσκονται σε πρόγραμμα βοήθειας
από τους ευρωπαικούς μηχανισμούς (όπως
καλή ώρα είναι σήμερα η Ελλάδα) και όχι
γενικώς στους πάντες.

Για να το πούμε με άλλα
λόγια, με την γνωμοδότηση του Ισπανού
εισαγγελέα στο Ευρωπαικό Δικαστήριο,
ανοίγει ο δρόμος για να παρεμβαίνει η
Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα στην αγορά
ομολόγων, πράγμα που σημαίνει, πρώτον,
ποσοτική νομισματική χαλάρωση (δηλαδή
ρίχνω ρευστότητα για αναθέρμανση), αλλά
και δεύτερον, αγοράζω μαζικά κρατικά
ομόλογα και διασώζω οικονομίες που δεν
μπορούν να δανειστούν από τις διεθνείς
αγορές (αυτό ισοδυναμεί ουσιαστικά με
το ευρωομόλογο, που δεν το προβλέπει
ρητά η ευρωπαική Συνθήκη).

Σε αυτή την περίπτωση,
η ΕΚΤ είναι σαν να λειτουργεί ως δανειστής
τελευταίας προσφυγής. Και ως εκ τούτου,
η οποιαδήποτε χώρα η οποία θα έχει
απέναντι στις αγορές την προνομιακή
ομπρέλα της ΕΚΤ, θα πρέπει αναγκαστικά
να βρίσκεται σε πρόγραμμα πειθαρχίας
και παρακολούθησης από την Ευρώπη ή να
το πούμε κι αλλιώς σε «μνημόνιο».

Ας πάρουμε όμως τα
πράγματα από την αρχή, για να δούμε τι
εξελίξεις περιμένουμε και πως φτάσαμε
στη σημαντική αυτή προοπτική για την
ΕΚΤ. Την περασμένη Τετάρτη, λοιπόν, έγινε
γνωστό οτι ο Ισπανός δικαστής Βιγιαλόν,
ο οποίος είχε οριστεί ως εισηγητής στο
Ευρωπαικό Δικαστήριο, γνωμοδότησε
θετικά για την πρόθεση του Ντράγκι να
αγοράζει η ΕΚΤ κρατικά ομόλογα, για να
ρίχνει ρευστότητα σε μία εποχή που
απειλεί τις οικονομίες ο αποπληθωρισμός
και να αναχαιτίζει όταν χρειάζεται τις
άγριες ορέξεις των αγορών σώζοντας την
παρτίδα.

Η πρόθεση του Ντράγκι,
υπενθυμίζεται ότι, είχε ανακοινωθεί το
καλοκαίρι του 2012 ! Και πράγματι, και ως
πρόθεση μόνο, περιόρισε τις επιθέσεις
των αγορών απέναντι στις ασθενέστερες
ευρωπαικές οικονομίες.

Η Γερμανία, εκείνη την
περίοδο, δεν ενθουσιάστηκε καθόλου.
Μάλλον θύμωσε μπορεί να πεί κανείς. Και
προκάλεσε το απίστευτο, να προσφύγουν
37.000 Γερμανοί πολίτες στο Συνταγματικό
Δικαστήριο της Γερμανίας, υποστηρίζοντας
ότι η πολιτική που προανήγγειλε ο Ντράγκι
οδηγούσε στη συνεχή χρηματοδότηση
ευρωπαικών κρατών από την ΕΚΤ, εις βάρος
των γερμανικών οικονομικών συμφερόντων.

Εντούτοις η ωριμότητα
του πολιτικού χρόνου, η σταθερή γραμμή
του Ντράγκι και κυρίως η εμβάθυνση της
κρίσης σε ένα μεγάλο κομμάτι της Ευρώπης,
ανάγκασαν το Συνταγματικό Δικαστήριο
της Γερμανίας να μεταθέσει (ορθώς) το
βάρος αυτής της πολιτικής ευθύνης στο
Ευρωπαικό Δικαστήριο. Ως πράγματι
όφειλε. Ευτυχώς! Διότι μιλάμε για
αποφάσεις που αφορούν κυριολεκτικά
στην ίδια την επιβίωση της Ευρωζώνης.
Και έπεται η συνέχεια…

* Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, με καταγωγή από την Δωρίδα