Προς τις υπερεθνικές εξουσίες

Το 2013 ολοκληρώνεται χωρίς
εντυπωσιακά αποτελέσματα όσον αφορά
στην έξοδο της Ευρωζώνης από την κρίση,
αλλά με σημαντικά βήματα για την ευρωπαική
ενοποίηση, η οποία βρίσκεται σε διαρκή
εξέλιξη.

Είναι, λοιπόν, η διάθεση με την
οποία θα διαβάσει κανείς τα δεδομένα,
για να αξιολογήσει το τι έγινε το 2013 και
το τι πρόκειται να συμβεί τον επόμενο
ή τον μεθεπόμενο χρόνο για το μέλλον
της Ευρώπης.

Οι πλέον έγκυροι πάντως αναλυτές
των ευρωπαικών εξελίξεων, εκφράζονται
με αισιοδοξία και επισημαίνουν τις
αλλαγές που ήδη αποτυπώνονται ή πρόκειται
να ξεδιπλωθούν προσεχώς, για μία
περισσότερο ενισχυμένη Ζώνη του Ευρώ
και περισσότερο ισορροπημένη μεταξύ
των χωρών του Βορρά και των χωρών του
Νότου.

Το πρώτο μεγάλο
επίτευγμα του 2013 είναι αναμφίβολα οι
αποφάσεις για την τραπεζική ένωση της
Ευρωζώνης, μία μεταβολή πολύ σημαντική:
πρώτον, για την θωράκιση του ευρώ έναντι
μελλοντικών κρίσεων, δεύτερον, για την
πλήρη εξυγίανση των ευρωπαικών τραπεζών
και την επαναφορά τους στον πρωταγωνιστικό
ρόλο της ανάπτυξης των οικονομιών,
τρίτον, για την ανάκτηση της απολύτου
εμπιστοσύνης των επενδυτών και των
καταθετών (ειδικότερα του Νότου) και
τέταρτον, για την επανα-ισορρόπηση των
επιτοκίων χορηγήσεων μεταξύ των
ισχυρότερων και των ασθενέστερων
οικονομικά χωρών μελών. Η τραπεζική
ένωση είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα για
την ευρωπαική ενοποίηση, καθώς θεμελιώνει
τη νομισματική και οικονομική ένωση.
Είναι μία απόφαση που δείχνει ότι το
ευρώ, για τις πολιτικές ηγεσίες της
Γηραιάς Ηπείρου, είναι μονόδρομος. Με
άλλα λόγια, το ενδεχόμενο διάλυσης της
Ευρωζώνης αποκλείεται.

Το δεύτερο μεγάλο
επίτευγμα, το οποίο κληροδοτεί και μία
σειρά αποφάσεων για τα προσεχή χρόνια,
είναι η κοινή συνείδηση που αρχίζει να
διαμορφώνεται στις ευρωπαικές αποφάσεις,
μέσα από τον επιμερισμό, σιγά – σιγά,
ευθυνών και κόστους. Για παράδειγμα, η
κεντρική επιτήρηση των εθνικών
προυπολογισμών, αποτελεί μία θετική
εξέλιξη στο δρόμο προς την ομοσπονδοποίηση,
ένα είδος προπομπού της δημοσιονομικής
ένωσης. Η οποία, όπως και η τραπεζική
ένωση, συνιστούν προυπόθεση αναγκαία
για την οικονομική και νομισματική
ένωση. Εξού και όλοι οι σοβαροί οικονομικοί
και πολιτικοί παρατηρητές, αξιολογούσαν,
ημιτελές εως τώρα το οικοδόμημα του
ευρώ. Στην ίδια κατεύθυνση λειτουργούν
και οι αποφάσεις για τα Ταμεία και τους
νέους υπερεθνικούς μηχανισμούς (ESM),
που θα στηρίζουν -εάν χρειαστεί στο
μέλλον- τράπεζες και οικονομίες ολόκληρες
απέναντι σε κρίσεις. Σήμερα τα χρήματα
που διαθέτουν είναι λιγότερα, αύριο θα
είναι περισσότερα. Σημασία έχει ότι η
προοπτική της ενοποίησης, μέσα από
υπερεθνικές πολιτικές και υπερεθνικούς
θεσμούς, αποσαφηνίζεται και ενισχύεται.

Το τρίτο τεράστιας
πολιτικής σημασίας ζήτημα, που γεννά
προσδοκίες και πολύ αισιοδοξία, είναι
ότι τα έτη 2014 και 2015, θα αποτελέσουν τη
βάση μίας καινούργιας Συνθήκης, η οποία
θα υπερκεράσει και θα αντικαταστήσει
τη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Ενας νέος
Καταστατικός Χάρτης, ο οποίος θα δίδει
πλήρεις εξουσίες σε υπερεθνικά όργανα
και διαδικασίες (εως και μία μορφή
ευρωομολόγου). Σε αυτή την προοπτική
συντείνουν οι αποφάσεις του 2013, σύμφωνα
και με τους διεθνούς φήμης αναλυτές,
αλλά τις ίδιες – κολοσσιαίας εμβέλειας
πολιτικές εξελίξεις για την Ευρώπη
(μεγάλος περιορισμός εθνικών εξουσιών)
– προβλέπουν και τα ισχυρότερα ινστιτούτα
ευρωπαικών μελετών.

* Ο
Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος
στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, με καταγωγή από την
Δωρίδα