ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ Ή ΜΗΠΩΣ … ΙΠΠΟΔΑΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΙΔΑ;

Τον 5ο αι. π.Χ. έζησε ο Ιππόδαμος με καταγωγή από τη Μίλητο, ο αποκαλούμενος και «πατέρας της πολεοδομίας». Ήταν πολυπράγμων άνθρωπος: αρχιτέκτονας, πολεοδόμος, φυσικός, μαθηματικός, μετεωρολόγος και φιλόσοφος. Εκπόνησε σχέδια ελληνικών αποικιών που είχαν τάξη (δηλαδή χωροταξική διευθέτηση με τρόπο αρμονικό) και κανονικότητα (δηλαδή συμμόρφωση προς ένα συγκεκριμένο πρότυπο και συμμετρική ανάπτυξη οικισμών) , σε αντίθεση με το συγκεχυμένο τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονταν οι πόλεις μέχρι εκείνη την εποχή, ακόμα και η Αθήνα.

Η αναφορά στο όνομά του γίνεται με αφορμή τους προβληματισμούς σχετικά με το θέμα του επαναπροσδιορισμού των ορίων του Δήμου Δωρίδας που διατυπώνουν εν όψει των επικείμενων δημοτικών εκλογών όσοι εμπλέκονται άμεσα στα δημοτικά δρώμενα αλλά και όσοι τα παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς.

Μετά από τρία χρόνια εφαρμογής του « Καλλικράτη» είναι κοινή διαπίστωση ότι ο Δήμος Δωρίδας δύσκολα μπορεί να συνεχίσει την πορεία του με τη σημερινή του χωροταξική υπόσταση. Αυτό δεν οφείλεται στην έλλειψη διάθεσης, ικανοτήτων, εργατικότητας ή καλών προθέσεων όσων διαχειρίζονται τα κοινά, αλλά σε αντικειμενικές δυσκολίες. Θα μπορούσα ενδεικτικά να καταγράψω τις εξής:

Ο νομός μας γενικά – και εν προκειμένω ο σημερινός Δήμος Δωρίδας- έχει τέτοιο ανάγλυφο του εδάφους (ορεινοί όγκοι και παραλιακά κομμάτια) που είναι δύσκολο να εκληφθεί ως μια ενότητα. Αυτή η ιδιαιτερότητα διαμορφώνει και διαφορετικά δεδομένα για την πληθυσμιακή κατανομή, για τις οικονομικές δραστηριότητες και ανάγκες των ανθρώπων ανάλογα με τον τόπο κατοικίας ή επαγγελματικής δραστηριοποίησής τους, αλλά και για τη σύνδεση των τοπικών διαμερισμάτων μεταξύ τους . Είναι φυσικό επόμενο να ελλείπει η απαιτούμενη συνοχή μεταξύ των τοπικών κοινωνιών, οπότε στην πράξη δεν υφίσταται η ουσιαστική προϋπόθεση για τη συγκρότηση και τη βιωσιμότητα ενός Δήμου.

Επιπλέον, η υφιστάμενη χωροταξική συγκρότησή του είναι-κατά κοινή ομολογία- ένας ανασταλτικός παράγοντας για κάποιον που επιθυμεί να ασχοληθεί με τα κοινά. Οι αποστάσεις, σε συνδυασμό με το υπάρχον οδικό δίκτυο και το χρόνο που χρειάζεται κάποιος να διαθέσει για να μεταβεί από τον τόπο κατοικίας του στην έδρα του Δήμου για την άσκηση των καθηκόντων του, την παρακολούθηση και αντιμετώπιση των όποιων θεμάτων προκύπτουν σε κάθε Τοπική Κοινότητα, προβληματίζουν έντονα. Το αποτέλεσμα είναι μια διαφαινόμενη κόπωση ή ίσως και απροθυμία ικανών και δραστήριων στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης να θέσουν εκ νέου υποψηφιότητα στις προσεχείς δημοτικές εκλογές.

Όμως, η απουσία έμπειρων, ικανών και δοκιμασμένων στα κοινά είναι γενικά μια επιπλέον δυσκολία για την πορεία και τη συνέχεια ενός Δήμου, ιδιαίτερα με τις αυξημένες αρμοδιότητες που έχει αποκτήσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Φαίνεται ότι μια διαφορετική χωροταξική διευθέτηση θα καθιστούσε το Δήμο πιο ευέλικτο, πιο αποτελεσματικό. Αυτό θα ωφελούσε τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες και θα πρέπει πρωτίστως να ενεργοποιηθούν τόσο μέσω των Τοπικών Κοινοτήτων, συλλόγων και φορέων, όσο και σε επίπεδο ατόμων.

Μήπως η Δωρίδα χρειάζεται τον Ιππόδαμό της;

Σ.Σ. Ο Καλλικράτης ήταν αρχιτέκτονας και εργολάβος που συμμετέσχε στα έργα της Ακρόπολης των Αθηνών. Εργάστηκε για τα Μακρά Τείχη της Αθήνας και σ’ αυτόν αποδίδεται και ο τρίτος ναός του Απόλλωνα στη Δήλο.