Ένα νέο deal για την Ευρώπη

Από αμηχανία και πολιτική αβεβαιότητα
εξακολουθεί να διακατέχεται την περίοδο
τούτη ολόκληρη η Ευρώπη. Κανείς δεν
μπορεί να προεξοφλήσει πως ακριβώς θα
κινηθεί η Ευρωζώνη το επόμενο διάστημα,
ποιες είναι οι προτεραιότητες, το σχέδιο
ενοποίησης, οι προθέσεις της Γερμανίας,
τι εν τέλει μπορεί να συμβεί με την
προσδοκώμενη ανάπτυξη των οικονομιών,
την χαλάρωση της λιτότητας και τη
δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για να
αναχαιτιστεί η καταστροφική διόγκωση
της ανεργίας.

Η Ευρώπη δείχνει ακόμη να κινείται
στα τυφλά, με ότι αυτό συνεπάγεται για
το μέλλον και τη συνοχή της, αλλά και
την προοπτική της Ελλάδας για την έξοδο
από την παρατεταμένη και άγρια κρίση
που διαλύει την οικονομία της.

Αυτό το θολό γκρίζο τοπίο στην Ευρώπη,
εν πολλοίς οφείλεται στον χαρακτήρα
και στη στάση που τηρεί η Γερμανία
απέναντι στους υπολοίπους εταίρους.
Στην τρέχουσα περίοδο, ενδεικτικό είναι
ότι κανείς δεν τολμάει να κάνει προβλέψεις,
προτού να σχηματιστεί η νέα γερμανική
κυβέρνηση. Αλλά, το πρόβλημα, δεν είναι
συγκυριακό.

Η στάση της Γερμανίας απορρέει από
τις δογματικές αντιλήψεις της ηγεσίας
της περί οικονομιών, από έναν κακώς
αναπτυσσόμενο εθνικό ηγεμονισμό, από
την έλλειψη ευρωπαικής συνείδησης. Και
αυτό όλο το σύμπλεγμα δείχνει μία
δυσκολία να αλλάξει, με συνέπεια να
φρενάρει την ανάπτυξη και την ευημερία
των λαών της Ευρώπης. Η Γερμανία είναι
η μόνη δύναμη η οποία σταθερά κερδίζει
από την κρίση και αυτό ίσως δεν πρέπει
να μας διαφεύγει…

Το μείζον λοιπόν ερώτημα που παραμένει
ακόμη αναπάντητο στις μέρες μας, είναι
για ποια Ευρώπη μιλάμε και ποια Ευρώπη
θέλουμε. Πέντε ακριβώς χρόνια μετά από
το ξέσπασμα της κρίσης! Τα πολιτικά
προβλήματα – και όχι μόνο τα οικονομικά
– εξακολουθούν να είναι πολλά και πολύ
κρίσιμα :

Πρώτον, στην Ευρώπη δεν υπάρχει κάποια
μεγάλη ιδέα, ένας κινητήριος μοχλός
συλλογικών αποφάσεων, ένας καθοριστικός
στόχος πορείας για τις αγορές και κυρίως
τις κοινωνίες της Γηραιάς Ηπείρου.

Δεύτερον, την Ευρώπη φαίνεται να την
κυβερνά η κ. Μέρκελ και αυτό δεν είναι
καθόλου αρεστό στους λαούς της Ευρώπης,
πράγμα το οποίο οδηγεί στην έξαρση των
εθνικιστικών κινημάτων και την εξάπλωση
των αντιευρωπαικών δυνάμεων που
ναρκοθετούν την ενοποίηση.

Τρίτον, ο άλλοτε εξισορροπητικός
γαλλο-γερμανικός άξονας τσακίστηκε, με
αποτέλεσμα να μεγαλώσουν οι αντιθέσεις
μεταξύ Βορρά και Νότου, να κινδυνεύει
να διχοτομηθεί πολιτικά η Ευρώπη. Υπό
κάθε έννοια συνεπώς, τα πράγματα είναι
πολύ σοβαρά. Εάν δεν υπάρξει ένα νέο
μεγάλο deal για την Ευρώπη,
το εγχείρημα θα τιναχτεί στον αέρα. Ο
χρόνος περιορίζεται δραματικά.

Το ίδιο δραματικά περιορίζεται ο
χρόνος και για την προοπτική της Ελλάδας,
η οποία εξακολουθεί να αξιολογείται ως
μία ιδιαίτερη και κρίσιμη περίπτωση
για ολόκληρη την Ευρώπη.

Χρειάζεται και για την Ελλάδα μία νέα
γενναία διαπραγμάτευση και μία νέα
πολιτική συμφωνία, με την επίδειξη ενός
ευρύτερου πνεύματος καλώς εννοουμένων
αμοιβαίων συμφερόντων εκ μέρους των
ευρωπαικών ηγεσιών και ειδικότερα της
Γερμανίας.

Αλλά και εκ μέρους της Ελλάδας, της
ελληνικής κυβέρνησης ειδικότερα,
χρειάζεται μία πιο αποφασιστική γραμμή
διεκδικήσεων, ένα στρατηγικό σχέδιο
για την ανάκαμψη, το οποίο κατεπειγόντως
θα πρέπει να πέσει στο τραπέζι της
Ευρώπης.

* Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, με καταγωγή από την Δωρίδα