Για να μη χαθεί η Ευρώπη

Του  Γιάννη  Κοτόφωλου *

Για να βγει
η Ευρώπη από την κρίση θα χρειαστούν όχι ένα ή δύο, αλλά παραπάνω χρόνια. Γιατί
το πρόβλημα της Ευρώπης είναι κατ ουσίαν πολιτικό και ο πολιτικός χρόνος των
ηγεσιών της Γηραιάς Ηπείρου εξελίσσεται απογοητευτικά αργά.

Η Ευρώπη θα
ξεπεράσει την κρίση όταν ολοκληρωθούν σχεδόν οι βασικές πολιτικές της
ενοποίησης, όταν θα πάψουν οι αποφάσεις για το μέλλον των λαών της να είναι
υπόθεση μίας ελίτ, χωρίς ευρύτερες εθνικές και κοινωνικές συναινέσεις.

Η Ευρώπη για
να ξεπεράσει την κρίση της και να λειτουργήσει ως ενιαίος γεωοικονομικός και
γεωπολιτικός εταίρος στην παγκόσμια σκακιέρα, χρειάζεται ένα καινούργιο
κοινωνικό συμβόλαιο. Δεν είναι δυνατόν για τις τύχες των λαών της και τη μοίρα
τετρακοσίων εκατομμυρίων ανθρώπων να αποφασίζουν δεκαεπτά ή εκατόν επτά
υπουργοί σε ένα κλειστό μέγαρο. Είτε συνεδριάζουν οκτώ είτε δεκαοκτώ ώρες.

Όπως δεν
είναι δυνατόν επίσης να αποφασίζονται σκληρά προγράμματα λιτότητας ή περικοπές
των μισθών στο μισό του ύψους τους και όλα αυτά να μην έχουν γίνει γνωστά πριν
από τις εκλογές, σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της ευρωζώνης.

Οι λαοί θα
αντιδράσουν, ο λαϊκισμός και ο εθνικισμός, δύο ρεύματα διογκούμενα που
υπονομεύουν το ευρωπαϊκό όραμα θα ξεχειλίσουν, η κοινωνική συνοχή θα διαρραγεί
ανεπανόρθωτα.

Το μεγάλο
στοίχημα του 2013 είναι να περάσει στην ευρωπαϊκή ατζέντα η πολιτική, ως άμεση
και κορυφαία προτεραιότητα, για να νικήσει αυτό που συνηθίσαμε να λέμε αγορές.
Δεν μπορεί άλλο οι πολιτικοί ηγέτες να σέρνονται πίσω από τα κουνήματα των
αγορών, οι ίδιοι θα πρέπει να τις καθυποτάξουν και να τις βάλουν στη θέση τους.

Αυτό προϋποθέτει
μία άλλη ευρύτερη αντίληψη που θα αποβλέπει στη δύναμη της ενωμένης Ευρώπης,
στη διαμόρφωση κοινών πανευρωπαϊκών λύσεων. Αποτελεί τον κρίσιμο βραχίονα για
να αμβλυνθούν οι αντιθέσεις Βορρά και Νότου, να ξανακερδηθεί η χαμένη
αντιπροσώπευση πολιτών και πολιτικών, να ξαναδημιουργηθεί η απαιτούμενη
κοινωνική συναίνεση.

Είναι
παράλογο να λέμε σήμερα ας πονέσουν οι λαοί του Νότου ένα χρόνο ακόμη, διότι
εάν ληφθούν συνολικότερα μέτρα για την κρίση θα δυσαρεστηθούν οι ψηφοφόροι της
Γερμανίας.

Η
μεταπολεμική Ευρώπη στηρίχτηκε στην κοινωνική συναίνεση, στο κοινωνικό κράτος,
την ειρήνη, τη συνεννόηση και την αλληλεγγύη. Αυτό δεν μπορεί να χαθεί για
πάντα. Και αυτή την προοπτική θα πρέπει να την κρατήσουν ζωντανή στους λαούς
της Ευρώπης οι πολιτικές της ηγεσίες.

Η πολιτική
και οι πολιτικοί θα πρέπει να βγουν μπροστά από τις αγορές, να συσπειρώσουν τις
κοινωνίες. Η οικονομική ανάκαμψη θα πρέπει να στηριχτεί στην στρατηγική της
πολιτικής και όχι στα κελεύσματα και τις απαιτήσεις των άπληστων αγορών. Μόνο
έτσι μπορεί να ξεπεραστεί η μεγάλη κρίση.

Η Ευρώπη
βρίσκεται μπροστά σε μία κολοσσιαία παγκόσμια ανακατάταξη που την αφορά άμεσα.
Πρέπει να μπορέσει να παίξει έναν παγκόσμιο ρόλο και η ίδια. Γι αυτό χρειάζεται
πολιτική και πολιτική ενιαία και αποδεκτή.

Δεν είναι
μόνο η νομισματική ένωση, η δημοσιονομική ένωση ή η τραπεζική ένωση, είναι
ακόμη η πολιτική για την ενέργεια, για το δημογραφικό της Ευρώπης, για την
μετανάστευση, για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, με την Κίνα, με τις αραβικές χώρες
κ.ο.κ.

*Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι
δημοσιογράφος στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΉ, με καταγωγή από την Δωρίδα.