Ο Πετρελαϊκός Τομέας στην Ελλάδα και ο ρόλος του πετρελαίου στη ζωή μας
- Διαφήμιση -
Χρόνος ανάγνωσης: 34 λεπτά
Άρθρο του
Αλέξη Αθανασόπουλου *
καθοριστικός παράγοντας της παγκόσμιας οικονομίας. Ιστορικά αποτέλεσε και
αποτελεί αιτία διεθνών συγκρούσεων. Πολλές πολεμικές κρίσεις, επεμβάσεις και
συρράξεις είχαν αφετηρία τον έλεγχο των κοιτασμάτων, των οδών μεταφοράς και των
αγωγών πετρελαίου. Επίσης, η οικονομία, η ανάπτυξη και το βιοτικό επίπεδο κάθε
χώρας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο.
ενεργειακής εξάρτησης από το πετρέλαιο, αφού αποτελεί το 58% της πρωτογενούς
κατανάλωσης ενέργειας, έναντι 40% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
δις € (χωρίς φόρους) για το 2008. Χαρακτηριστικά σημειώνεται ότι τον ίδιο χρόνο
ο ετήσιος κύκλος εργασιών των ΕΛΠΕ και Motor Oil Hellas (ΜΟΗ) πλησιάζει το τριπλάσιο του ετήσιου κύκλου
εργασιών της ΔΕΗ.
Εμπορίας Πετρελαιοειδών διαμορφώθηκαν σε
€ 13.366 εκατ. έναντι € 12.892 εκατ. του προηγούμενου έτους. Η σημαντική αύξηση των διεθνών τιμών των
πετρελαιοειδών και του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, σε συνδυασμό με
την ύφεση της ελληνικής οικονομίας οδήγησαν το 2011 σε περαιτέρω περιορισμό του
όγκου των πωλήσεων κατά 5,1 %, μετά την μείωση κατά 12,6 % την περίοδο
2009/2010.
4.235.000 τόνο
τόνοι
τομέας για την οικονομία της χώρας και τους πολίτες, τα θέματά του ελάχιστα
απασχολούν, εκτός της τιμής της αμόλυβδης βενζίνης και των μεταβολών της, τις
Κυβερνήσεις, τα πολιτικά Κόμματα, τους συνδικαλιστικούς, επιστημονικούς και
ακαδημαϊκούς Φορείς. Τεράστιες επενδύσεις και σοβαρές αλλαγές περνούν σχεδόν
απαρατήρητες.
της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας και συνεπώς η διακίνηση,
αποθήκευση, μεταφορά και παράδοση των προϊόντων αυτών είναι ζωτικής
σημασίας και απαιτεί τεχνογνωσία και
εμπειρία για την σωστή και ασφαλή διαχείρισή του.
Αγορά Πετρελαίου
85,8 εκατομ. βαρέλια ημερησίως αυξημένη κατά 1,2% ή 1,04 εκατομ. βαρέλια
ημερησίως σε σχέση με το 2006. Οι Ευρωπαϊκές χώρες μέλη του ΟΟΣΑ σημείωσαν
μείωση κατά 1,8% ή 270.000 βαρέλια ημερησίως, ενώ οι χώρες της Βόρειας Αμερικής
σημείωσαν αύξηση κατά 1,0 % ή 260.000 βαρέλια ημερησίως.
85,54 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως αυξημένη κατά 0,15% ή κατά 0,13 εκατομμύρια
βαρέλια ημερησίως σε σχέση με το 2006. Ο ΟΠΕΚ μείωσε την παραγωγή του κατά
0,12% ή κατά 0,39 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, οι χώρες μη μέλη του ΟΟΣΑ
μείωσαν την παραγωγή τους κατά 3,5% ή
κατά 1,0 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, ενώ και οι χώρες μέλη του ΟΟΣΑ μείωσαν
την παραγωγή τους κατά 0,7% ή κατά 0,14 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως.
οικονομίας παρουσίασε σημαντική επιβράδυνση σε σχέση με το 2007, με αφορμή
κυρίως την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.
ετήσια βάση, η μέση τιμή Brent το 4ο
τρίμηνο του 2008 μειώθηκε στα $ 54,91/Bbl, λόγω της
παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.
διυλιστήρια μειώθηκαν κατά το 2008. Ειδικότερα, το ενδεικτικό περιθώριο ενός
σύνθετου διυλιστηρίου στη Μεσόγειο διαμορφώθηκε κατά το 2008 σε $ 6,76/Bbl έναντι $ 7,07/Bbl το 2007. Τα περιθώρια των απλών διυλιστηρίων ακολούθησαν την ίδια τάση.
πετρελαίου αναμένεται ότι θα εξακολουθήσει να υπερκαλύπτει τη ζήτηση. Η
παγκόσμια δυναμικότητα διύλισης παρουσίασε μικρή αύξηση την τελευταία δεκαετία,
αλλά παραμένει οριακή σε σχέση με τη ζήτηση σε ορισμένες περιοχές (Βόρεια
Αμερική, Ευρώπη), γεγονός που οδηγεί αρκετές φορές σε αυξητικές τάσεις στα
προϊόντα πετρελαίου, στην αύξηση των περιθωρίων διύλισης και στη δυσλειτουργία
και ανελαστικότητα των αγορών.
ορίζονται από τρεις αγορές:
Αμερικανική που καθορίζει τις τιμές βενζινών στον κόσμο (η κατανάλωση στις
αρχές του 2009 έχει μειωθεί στις ΗΠΑ, που έχει επηρεάσει και τις τιμές στην
Ευρώπη)
Ευρωπαϊκή που καθορίζει τις τιμές όσον αφορά τα μεσαία κλάσματα
της Σιγκαπούρης και της Άπω Ανατολής που καθορίζει την τιμή του μαζούτ.
Πετρελαϊκός Τομέας στην Ελλάδα
ενέργειας είναι σήμερα 58% και εκτιμάται ότι το 2020 θα μειωθεί στο 53%. Στην
κατεύθυνση αυτή συμβάλλουν η αύξηση της διείσδυσης του φυσικού αερίου, η
σημαντική ανάπτυξη των ΑΠΕ και η ελαχιστοποίηση χρήσης μαζούτ για
ηλεκτροπαραγωγή στην ηπειρωτική χώρα, υπερκαλύπτοντας τις αυξητικές τάσεις λόγω
των μεταφορών.
είναι 39% μεταφορές, 23% βιομηχανία, 24% νοικοκυριά, 7% γεωργία και 7%
υπηρεσίες.
κάλυψη των αναγκών σε αργό πετρέλαιο γίνεται με εισαγωγές από παραγωγούς χώρες,
κύρια από Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Λιβύη, Κουβέιτ, και χώρες της Δυτικής
Αφρικής.
θέρμανσης, γίνεται από τις Εταιρίες Διύλισης, ενώ γίνονται και μερικές
εισαγωγές από τις Εταιρίες Εμπορίας.
οποίων τρία ανήκουν στα ΕΛΠΕ και ένα στην MOH με συνολική ονομαστική δυναμικότητα 20 εκατ. τόνους ετησίως.
πετρελαιοειδών δραστηριοποιούνται στην χονδρική:
- 2
εταιρίες διύλισης με 4 διυλιστήρια. - 22
εταιρίες εμπορίας με άδεια Α, με εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διακίνησης ανά την
Ελλάδα. - 30
εταιρίες με άδεια Β1 και Β2 για ναυτιλιακά ή / και αεροπορικά καύσιμα, με
ευκολίες ανεφοδιασμού πλοίων σε λιμάνια και με σταθμούς ανεφοδιασμού
αεροσκαφών σε περίπου 25 αεροδρόμια.
Από αυτές τις εταιρίες, οι 13 διαθέτουν και Άδεια τύπου Α. - 26
εταιρίες με άδεια Γ – δηλαδή εμπορίας Υγραερίου, με επενδύσεις σε
εμφιαλωτήρια υγραερίων. Από αυτές
τις εταιρίες, οι 5 διαθέτουν και Άδεια τύπου Α. - 25
εταιρίες με άδεια Δ – δηλαδή εμπορίας Ασφάλτου. Από αυτές τις εταιρίες, οι 8 διαθέτουν
και Άδεια τύπου Α. - 1
εταιρία με Άδεια Μεταφοράς με Αγωγό που δραστηριοποιείται στην μεταφορά
αεροπορικών καυσίμων (Jet Fuels) από
τα Διυλιστήρια στον Αερολιμένα «Ελευθέριος Βενιζέλος». - Περίπου
7.000 πρατήρια (που η πλειοψηφία τους φέρει σήματα εταιριών). - Στην
Ελλάδα αντιστοιχεί 1 πρατήριο ανά 1.600 κατοίκους, ενώ ο μέσος όρος της
Ε.Ε. είναι 1 πρατήριο ανά 3.800 κατοίκους
κάτοικοι/πρατήριο και 1.986 αυτοκίνητα/πρατήριο.
κάτοικοι/πρατήριο και 1.180 αυτοκίνητα/πρατήριο.
κάτοικοι/πρατήριο και 955 αυτοκίνητα/πρατήριο.
- Περίπου
1.500 Πωλητές Πετρελαίου Θέρμανσης.
Εταιριών Διύλισης (ΕΚΟ/BP/ΕΛΠΕ, AVIN/SHELL/MOH), και οι υπόλοιπες είναι Ελληνικές ιδιωτικές
εταιρίες. Οι Εταιρίες Εμπορίας διαθέτουν και λειτουργούν εγκαταστάσεις σε όλη
την χώρα δυναμικότητας 1,3 εκατομ. m3 περίπου.
του 15% σε σχέση με το 2010. Σημαντική
αύξηση παρατηρήθηκε παράλληλα και στους ενοικιαζόμενους αποθηκευτικούς χώρους
από 223 χιλ. m3 το 2010
σε 381 χιλ. m3 το 2011.
εταιρειών πετρελαιοειδών, παρουσιάζει μικρή υποχώρηση κατά 1,9%, στα 6.192
πρατήρια το 2011 έναντι 6.310 το 2010.
χιλ. μ.τ. στα πρατήρια, καθώς διαμορφώθηκαν σε 6.173 χιλ. μ.τ. το 2011,
υποχωρώντας κατά 5% περίπου σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
που συνδέουν βασικά τα Διυλιστήρια με τις Εγκαταστάσεις των Εταιριών Εμπορίας,
χρησιμοποιούνται 1300 Βυτιοφόρα Δημόσιας Χρήσης, 350 Βυτιοφόρα Ιδιωτικής Χρήσης
των Εταιριών Εμπορίας και 8400 μικρά βυτιοφόρα I.X. διανομής
θέρμανσης. Για τις θαλάσσιες μεταφορές χρησιμοποιείται ένας σημαντικός αριθμός
δεξαμενόπλοιων διαφόρων μεγεθών.
Τομέας Πετρελαίου πέρα από τα τεράστια οικονομικά μεγέθη που διαχειρίζεται,
απασχολεί ένα μεγάλο αριθμό άμεσα εργαζομένων που πλησιάζει τις 50.000, ενώ
μεγάλος είναι και ο αριθμός των έμμεσα απασχολούμενων (εταιρίες κατασκευών και
συντήρησης, παροχής υπηρεσιών, προμηθευτές, κ.λ.π.).
περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή. Τόσο τα προϊόντα που παράγονται,
διακινούνται και καταναλώνονται, όσο και οι εκπομπές των Διυλιστηρίων και των
εγκαταστάσεων αποθήκευσης, αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για το
περιβάλλον.
προϊόντων όπως αυτές καθορίζονται από την ΕΕ, οι άρτιες περιβαλλοντικές
μελέτες, η αυστηρή τήρηση των περιβαλλοντικών όρων, ο ουσιαστικός και έμπρακτος
σεβασμός στο περιβάλλον και η προστασία του από τους ίδιους τους φορείς, είναι
απολύτως αναγκαία και απαραίτητη για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων από την
χρήση των πετρελαιοειδών.
του Τομέα Διύλισης της Ελλάδας (Downstream), ότι η
εικόνα κρίνεται ικανοποιητική, συγκρίνοντας την κατάσταση στην Μεσόγειο. Τα Ελληνικά διυλιστήρια έχουν ικανοποιητική
παραγωγή – διυλιστική ικανότητα και σύγχρονες τεχνολογίες παραγωγής.
Υδρογονανθράκων (UP-STREAM).
που ερευνώνται άλλα μεταξύ αυτών δεν υπάρχει ούτε μία Ελληνική.
είναι η μαύρη τρύπα στην έρευνα του πετρελαίου, είμαστε μια ανυπόληπτη χώρα
στον τομέα της Έρευνας.
Μηχανικός ΕΜΠ, Μέλος Μόνιμης Επιτροπής Ενέργειας ΤΕΕ, Αντιπρόεδρος Πανελλήνιου
Συλλόγου Χημικών Μηχανικών με καταγωγή από τη Δωρίδα .
- Διαφήμιση -