ΗΠΑ – Ευρώπη σε βαθειά κρίση

Στιγμές αγωνίας ζει την περίοδο αυτή ολόκληρος ο κόσμος της Δύσης, παρακολουθώντας τις δραματικές εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία. Δεν είναι το πρόβλημα μόνο της Ελλάδας, η οποία βιώνει τώρα την κάθετη πτώση της οικονομίας της, με ανυπολόγιστες τις κοινωνικές συνέπειες που θα ακολουθήσουν. Το κολοσσιαίο πρόβλημα τούτη την ώρα, είναι το τι πρόκειται να συμβεί σε ολόκληρο το οικονομικό οικοδόμημα της Δύσης. Ο κίνδυνος ο τρομακτικός, είναι να βυθιστούν τα επόμενα χρόνια στην ύφεση και η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό είναι το θέμα το τεράστιο και η απειλή για το οικονομικό και το κοινωνικό στάτους της Δύσης σήμερα, ο φόβος ο οποίος καταγράφεται στις αγορές και αποτυπώνεται στις ομιλίες της Συνόδου του ΔΝΤ πριν λίγες μέρες.

Ίσως βρισκόμαστε στο πιο εύθραυστο σημείο της παγκόσμιας οικονομίας μεταπολεμικά. Η κρίση, ειδικότερα στην Ευρώπη, καλπάζει και επεκτείνεται και προς τον ίδιο τον πυρήνα τώρα του χρηματοοικονομικού συστήματος, καθώς η Ευρωζώνη εμφανίζεται ελλειπής από πλευράς υποδομών διακυβέρνησης και μηχανισμών διαχείρισης των κρίσεων, αλλά και ανεπαρκέστατη από πλευράς πολιτικών ηγεσιών, αφού θα μπορούσαν να έχουν πάρει τις απαιτούμενες πολιτικές αποφάσεις για την αναχαίτιση της κρίσης και δεν το έπραξαν. Από το ξέσπασμα της κρίσης έχουν ήδη περάσει πάνω από τρία χρόνια και οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης, ακόμη δεν μπόρεσαν να δράσουν αποτελεσματικά. Πάνω από τρία χρόνια, κατά τα οποία οι εξελίξεις προηγούνται και οι πολιτικοί της Ευρώπης αιφνιδιάζονται και ακολουθούν με ημίμετρα. Και μετά πάλι, η σκληρή πραγματικότητα τους ξεπερνάει, η κρίση βαθαίνει και απλώνεται και εκείνοι, συγκεντρώνονται ξανά, εκ των υστέρων, μήπως και συμφωνήσουν σε κάποια λύση!

Οι εξελίξεις ειδικότερα στην Ευρώπη, αν και στις ΗΠΑ η εικόνα δεν είναι πολύ διαφορετική, καταδεικνύουν ότι ο πρόξενος των δεινών για τη Δύση είναι η έλλειψη γενναίων πολιτικών αποφάσεων, η ανικανότητα άμεσης αντίδρασης και δράσης στη βάση ενός σοβαρού σχεδίου. Η αποτυχία είναι παταγώδης… Οι Ηνωμένες Πολιτείες και κυρίως η Γερμανία (η οποία έχει τεράστιες ευθύνες), παλινδρομούν διαρκώς, διαλύοντας κάθε στοιχείο βεβαιότητας στο διεθνές επενδυτικό περιβάλλον, κάθε ίχνος εμπιστοσύνης στα χρηματοπιστωτικά συστήματα και της μίας και της άλλης πλευράς του Ατλαντικού (που είναι άμεσα συνδεδεμένα). Χωρίς να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης στο ευρωπαϊκό και το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα και χωρίς γιγαντιαίες παρεμβάσεις ρευστότητας, η κρίση δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί.

Η ύφεση, η βαθειά ύφεση, είναι προ των πυλών, εάν τα πράγματα δεν αλλάξουν εντυπωσιακά και άμεσα. Η επαρχιώτικη αντίληψη της κας Μέρκελ, ότι ασχολούμαστε μόνο με τα συμφέροντα του οίκου μας ή η ψοφοδεής τακτική και των υπόλοιπων ηγεσιών να πάμε κούτσα – κούτσα κ.ο.κ., οδηγούν μοιραία σε εξελίξεις πολύ πιο επώδυνες για τις οικονομίες και τις κοινωνίες της Δύσης. Ίσως σε επικίνδυνα ασύμμετρες εξελίξεις, σε ένα παγκοσμιοποιημένο πλέον καπιταλιστικό περιβάλλον. Ειδικότερα για την Ευρώπη, η κρίση αυτή μπορεί να αποδειχτεί μία δυνατή μπουνιά που μπορεί να την διαλύσει ή να την σπρώξει πίσω, δέκα και είκοσι χρόνια…

• Ο Γιάννης Κοτόφωλος είναι δημοσιογράφος στη ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ