Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΡΙΟ Το χρέος,η αναδιάρθρωση,το…¨κούρεμα¨

 Άρθρο του  Κώστα Αντωνόπουλου *
 Οικονομολόγου,
 Αντιδημάρχου Δωρίδας

Η βαθειά οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα μας εδώ και αρκετό καιρό είναι μια αμείλικτη πραγματικότητα με συχνά αναπάντητα ερωτήματα, σχετικά με τη διάρκειά της, το έλλειμμα, το μνημόνιο, το χρέος καθώς και τη διαγραφή τμήματος της αξίας των ομολόγων, το λεγόμενο και «haircut ή κούρεμα».

Η ελληνική οικονομία ήρθε αντιμέτωπη με την πρόσφατη παγκόσμια οικονομική κρίση ενώ είχε βαθειά ριζωμένες, χρόνιες αδυναμίες. Μπήκαμε στη ζώνη του ευρώ με μειωμένη ανταγωνιστικότητα και υψηλό δημόσιο χρέος, και παράλληλα η οικονομική πολιτική που ακολουθήθηκε, μετά την υιοθέτηση του ευρώ, ήταν αντίθετη προς την ενδεδειγμένη κατεύθυνση.

Όλοι το διαπιστώναμε ότι στραβά αρμενίζουμε, γιατί τα σημάδια μας προειδοποιούσαν: τα μεγάλα αυξανόμενα ελλείμματα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, τα διευρυνόμενα ελλείμματα του Δημοσίου, η χαμηλή ανταγωνιστικότητα, η γραφειοκρατική δημόσια διοίκηση, το υψηλό δημόσιο χρέος κ.ά.

Έτσι ενώ το ¨καμπανάκι¨ χτυπούσε διαρκώς, κανείς δεν ήθελε να ακούσει. Οι πολιτικές ηγεσίες φοβούμενες το πρόσκαιρο πολιτικό κόστος επέλεγαν την τακτική αποσιώπησης της αλήθειας από το λαό και ανάλογα με τη συμμετοχή τους ή μη στη διαχείριση της εξουσίας σε κυβερνητικά σχήματα, προσάρμοζαν και την πολιτική τους. Έτσι δεν λήφθηκαν έγκαιρα μέτρα (που δεν θα ήταν τόσο επώδυνα όσο τα σημερινά), για την προετοιμασία απέναντι στην κρίση, την οποία όλοι οι γνωρίζοντες περίμεναν, και από την άλλη κάθε συντεχνιακό, ή άλλο αίτημα γινόταν άκριτα σημαία πολιτικών φορέων που δεν είχαν αναλάβει ούτε ήθελαν να αναλάβουν κυβερνητικές ευθύνες .

Αυτή η πολιτική είχε ως αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στην κοινωνία η αντίληψη ότι το ¨πάρτι¨ θα συνεχιστεί !

Βέβαια οι εκάστοτε κυβερνώντες άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την υπόθεση αυτή, διότι αυτούς εμπιστευόταν στις εκλογές ο Ελληνικός λαός για τη διακυβέρνησή του.

Έτσι φτάσαμε στο μνημόνιο, το οποίο όμως στηρίχτηκε πολύ περισσότερο σε εισπρακτικά μέτρα και περικοπές και λιγότερο στην ανάπτυξη, για να κινήσει την οικονομία. Κι αυτό είναι λάθος.

Τώρα πλέον είναι επείγουσα ανάγκη να αξιοποιηθούν τα κονδύλια των διαρθρωτικών ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει να περιοριστεί ο ευρύτερος δημόσιος τομέας, το μέγεθος του οποίου είναι δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με τη φοροδοτική δυνατότητα των Ελλήνων. Πρέπει να αξιοποιηθεί με τον καλλίτερο τρόπο η δημόσια περιουσία. Πρέπει να συνεχιστούν αποφασιστικά και να εφαρμοστούν απαρέγκλιτα οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που προβλέπονται στο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, ώστε να ξαναγίνει ανταγωνιστικός ο ιδιωτικός τομέας και να δοθεί μια αναπτυξιακή δυναμική.

ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ

Πολλοί ξένοι οίκοι αξιολόγησης (που όπως είναι γνωστό δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους και έχει ανοίξει συζήτηση για το θέμα αυτό στην Ευρώπη) και κυρίως σχολιαστές, ορμώμενοι από διαφορετικά κίνητρα ή σκοπιμότητες, συνιστούν αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους, ήπια ή μη .

Νομίζουμε πως αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει συνειδητή επιλογή πολιτικής για την Ελλάδα. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να τιμήσει τις υποχρεώσεις της απέναντι στους δανειστές της. Η χώρα έχει σήμερα μια στρατηγική για την σταδιακή αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους της για τα επόμενα χρόνια και πιστεύω ότι δεν θα χρειαστεί να καταφύγει σε μια τέτοια επώδυνη λύση. Κι αυτό όχι μόνο γιατί η αναδιάρθρωση του χρέους θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την ελληνική οικονομία και κοινωνία, αλλά γιατί μια τέτοια κίνηση θα υπονόμευε την αξιοπιστία της χώρας για πολλά χρόνια.

Αναδιάρθρωση λοιπόν του δημόσιου χρέους προς τους δανειστές μας που είναι ουσιαστικά οι ευρωπαϊκές τράπεζες, το λεγόμενο «κούρεμα» κατά 20% ή 30% είναι μαθηματικά βέβαιο ότι δεν θα γίνει γιατί κανείς δεν το επιθυμεί. Ούτε η χώρα μας το επιθυμεί, ούτε οι τράπεζες που είναι ο αιμοδότης της οικονομίας κάθε χώρας, ούτε τα ασφαλιστικά ταμεία μας που έχουν επενδύσει σε ομόλογα και θα έχαναν ξαφνικά το 1/3 των χρημάτων τους, ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί θα προκαλούσε ντόμινο και στις άλλες ασθενέστερες περιφερειακές ευρωπαϊκές οικονομίες.

ΤΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ

Πρέπει εδώ να ξεκαθαρίσουμε ότι το μεγάλο πρόβλημα που παραμένει είναι τα πάρα πολύ υψηλά επιτόκια δανεισμού για τη χώρα μας. Δανειζόμαστε με 12% και 13%, ενώ οι άλλες χώρες ξεκινούν από το 7% και κατεβαίνουν στο 3% που είναι οι Γερμανοί. Όσο αυτό το επιτόκιο παραμένει υψηλό, θα διαμορφώνεται στο εξωτερικό η αντίληψη ότι το χρέος της Ελλάδας δεν είναι ελέγξιμο και πάμε σε χρεοκοπία.

Αν μόνοι μας λοιπόν δεν δημιουργήσουμε συνθήκες και ψυχολογία ανάπτυξης, που θα φέρουν πλούτο και εισοδήματα ώστε να αποπληρωθούν και οι δανειστές, τότε θα πάμε σ΄ αυτούς ζητώντας νέες διευκολύνσεις, που ενδεχομένως θα μας κάνουν, αφού πρώτα μας “κουρέψουν” το χρέος. Δηλαδή θα μας χρεοκοπήσουν. Αυτός είναι ο κίνδυνος της χρεοκοπίας, το “κούρεμα” του χρέους, που θα πρέπει να αποφύγουμε.

ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Σήμερα με υπευθυνότητα και ρεαλισμό δεν νομίζω ότι είναι κανείς σε θέση να προβλέψει με σχετική ακρίβεια πότε η Ελλάδα θα μπορέσει να επιστρέψει στις αγορές, στην αγορά ομολόγων, για να δανεισθεί με οικονομικώς αποδεκτά επιτόκια. Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή του Μνημονίου, οι αγορές συνεχίζουν να αμφιβάλουν για τη δυνατότητα της Ελλάδας να ελέγξει τη δυναμική του χρέους της. Εδώ σίγουρα μπαίνουν στη μέση και διεθνή παιχνίδια κερδοσκοπίας, αλλά πιστεύω πως, αν η Ελλάδα κάνει αυτό που χρειάζεται, θα ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών.

Σίγουρα τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι πολύ μεγάλα και σοβαρά και η προσπάθεια της Ελλάδας να επιτύχει τους φιλόδοξους δημοσιονομικούς της στόχους και να ξαναγίνει ανταγωνιστική, είναι τεράστια.

Πληρώνουμε τώρα το γεγονός ότι η Ελλάδα ζούσε για χρόνια πέρα από τις οικονομικές της δυνατότητες. Φοβάμαι ότι αναπόφευκτα θα απαιτηθούν πρόσθετα μέτρα, τα οποία θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο τους Έλληνες πολίτες. Όμως αυτό που μπορεί και πρέπει να γίνει είναι η άσκηση σοβαρής και υπεύθυνης πολιτικής από όλους, απαλλαγμένης από τα σύνδρομα του πολιτικού κόστους και της μικροκομματικής σκοπιμότητας, δίκαιη κατανομή των βαρών της οικονομικής προσαρμογής ανάμεσα στους έχοντες και κατέχοντες και τους οικονομικά ασθενέστερους για την αποφυγή εξαθλίωσης και περιθωριοποίησης μεγάλων τμημάτων της Ελληνικής κοινωνίας και κυρίως της νεολαίας, των μισθωτών, των συνταξιούχων και των μικροκαταστηματαρχών.

* Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα  ΩΡΑ της ΦΩΚΙΔΑΣ